Қирғизистон парламенти Ўзбекистон билан Кампиробод сув омбори ва чегараларни белгилаш бўйича келишувни маъқуллади

Қирғизистон Жогорку Кенеши (парламенти) 17 ноябрь куни бўлиб ўтган йиғилишида Ўзбекистон билан Кампиробод (Андижон) сув омборининг сув ресурсларини биргаликда бошқариш ва қирғиз-ўзбек чегарасининг айрим участкаларини ратификация қилиш тўғрисидаги қонун лойиҳаларини уч ўқишда қабул қилди. Бу ҳақда парламент матбуот хизмати хабар берди. Бу ҳақда “Фергана” нашри парламент матбуот хизматига таянган ҳолда ёзади.

Учрашувда Қирғизистон президенти Садир Жапаров иштирок этди. Қонун лойиҳаларини Бош вазир ўринбосари – Давлат Миллий хавфсизлик қўмитаси (ДМХҚ) раиси Қамчибек Ташиев тақдим этди.

Давлат Миллий хавфсизлик қўмитаси раҳбарининг айтишича, икки томонлама музокаралар натижасида Қирғизистонга 19 699 гектар ер ажратилмоқда, жумладан:

👉 12849 гектар майдонга эга Ғавасой;

👉 Кўк-Серек — 105 гектар;

👉 Баястон — 212 гектар;

👉 Унгар-Тоо — 35 гектар;

👉 Қора-Белес — 25 гектар;

👉 Оқ-Тош — 100 гектар;

👉 Шарихон-Сай каналининг 19,5 гектар қисми;

👉 Ўш вилоятининг Ўзган тумани ва Жалолобод вилоятининг Сузоқ туманлари ҳар бирига 500 гектардан ўзбек ерлари берилади.

«Ўрто-Тўкой сув омбори тўлиқ Қирғизистон ихтиёрида бўлади», — деди Ташиев.

ДМХҚ раҳбари Кампиробод сув омборининг 4485 гектар ҳудуди Ўзбекистон тасарруфида қолаётганини тасдиқлади. Шу билан бирга, Кампиробод сув омборининг сув ресурсларини биргаликда бошқариш кўзда тутилган, Ўзбекистон томони қирғиз халқининг сувдан тўсиқсиз фойдаланишини ва ундан фойдаланишини таъминлайди ҳамда муҳандислик иншоотини ўрнатмаслик мажбуриятини олади.

1965 йили имзоланган келишувга кўра, Ўзбекистон Қирғизистонга Кампиробод сув омбори учун 4127 гектар ерни компенсация қилиб берган, дея эслатади «Акипресс». Улар Ала-Буқа, Ақси, Ноокен, Аравон, Қадамжой туманларида жойлашган.

Парламентда сўзга чиққан Садир Жапаров «Бугун Қирғизистон ва Ўзбекистон ўртасидаги узоқ йиллардан бери ҳал этилмаган чегара масаласига чек қўйиш керак бўлган тарихий кун», — дея таъкидлади. Президент депутатларни давлат тақдирига дахлдор қарорлар қабул қилишда масъулиятли бўлишга чақирди.

«Қўшни давлатда аҳоли сони кўпаймоқда, ер майдони кичрайиб бормоқда. Кейинчалик 19 минг гектар эмас, бир сотих ер учун қон тўкилиши мумкин. 30 йил давомида қанча ҳарбийларимиз ва оддий фуқароларимиз ҳалок бўлишди», — дея иқтибос келтиради Kloop.kg нашри Жапаровнинг сўзларидан.

Президент депутатлардан Ўзбекистон билан муаммони бугуноқ ҳал қилишни сўради.

«Ҳеч нарсадан қўрқманг. Биз тўғри йўлдамиз. Биз ерларимизни бераётганимиз йўқ, аксинча, ўтмишда берганимизни қайтариб оляпмиз», — деди Жапаров.

Айрим депутатлар қонун лойиҳаларини тасдиқлашга қарши чиқишди. Масалан, «Бутун Қирғизистон» мухолифат фракцияси раҳбари Адахан Мадумаровнинг айтишича, Кампиробод бўйича келишувни ратификация қилиш учун Конституциявий суднинг хулосаси зарур. Адлия вазири Аяз Баетов бунга керак эмаслигини айтди.

«Биз ҳозир кўриб чиқаётган нарса ноқонунийдир, — дея эътироз билдирди Мадумаров. — Бу пайтлар ҳам ўтиб кетади. Менинг сўзларим, депутатларнинг гапи рост эканини тан оладиган бошқа ҳукумат келади. Бугунги қарор босим остида қабул қилинган қарор деб ҳисобланади».

Фуқаролик фаоллари ҳам келишувлардан норозилигини билдиришди. Октябрь ойининг охирида улар айрим сиёсатчилар билан биргаликда «Кампирободни ҳимоя қилиш қўмитаси» ни туздилар. Эртаси куни қўмитанинг кўплаб аъзоларининг уйларида тинтувлар ўтказилди, 20 дан ортиқ киши ҳибсга олинди, уларнинг кўпчилиги икки ойга ҳибсга олинган ҳолда тергов изоляторига жўнатилди. Кейинроқ қўмита аъзолари Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёевга сув омбори бўйича шартнома имзолашни кечиктириш илтимоси билан мурожаат қилишди. Шу билан бирга, 14 ноябрь куни Ўзбекистон парламенти аъзолари Қирғизистон билан баҳсли келишувларни ратификация қилди.