Низо девори: Лолазор маҳалласи аҳолиси ўз майдонини асраш учун қандай курашмоқда

Тошкент шаҳрининг Миробод тумани Лолазор маҳалласининг Миробод кўчасидаги 33, 27, 29-уйлар аҳолиси ҳовлисига қурувчи томонидан ўрнатилган девордан хавотирда. Улар яшил майдонни, болалар ўйин майдончасини йўқотишдан қўрқишади. 2019-йилда шаҳар прокуратураси Тошкент шаҳар ҳокимининг иморат қуриш учун ер ажратиш тўғрисидаги қарорига протест билдирган – протестни ижро этиш муддати 10 кун. Аллақачон 2021-йил бўлди – аҳоли барча мутасадди ташкилотларга мурожаат қилмоқда: Тошкент шаҳар ҳокимлиги ҳузуридаги Бош қурилиш бошқармаси қурилишни бошлаш учун асос бўладиган ҳужжатлар бошқармада йўқлигини маълум қилди. Маҳалла фаоллари ободонлаштиришнинг муқобил вариантини таклиф қилмоқдалар: музей ва чўққига чиқиш девори яратиш. Anhor.uz журналисти Дана Опарина вазиятга ойдинлик киритиб, қурувчи бу ер участкасини ўзидан сотиб олганга ўхшайди, деган хулосага келди.

Ҳаммаси қандай бошланганди

Бино қурувчиси томонидан ўрнатилган девор. Манба: Дана Опарина/Anhor.uz

Тошкент шаҳар ҳокимининг 2018-йил 18-январдаги 85-сонли қарори билан “Viva Viktoria” МЧЖ уйлари ҳовлисидан ер участкаси ажратилган. Ўз навбатида “Viva Viktoria” МЧЖ  ер участкасини “Era Stroy Group” МЧЖга қайта сотган.

Тошкент прокуратураси маълумотларига кўра, ушбу участкани ажратиш тўғрисидаги қарор амалдаги шаҳарсозлик ва ер тўгʻрисидаги қонун ҳужжатлари талабларига зид равишда қабул қилинган бўлиб, 15.05.2019-йилда Тошкент шаҳар прокуратураси бу ҳақда протест келтирган. .”

“Шаҳар ҳокимининг 27.05.2019 йилдаги 763-сон қарори иловасининг 2-банди, протест қаноатлантирилган ва Тошкент шаҳар ҳокимининг 18.01.2019 йилдаги қарори иловасининг 8-банди. /2018 йил бекор қилинди. Тошкент шаҳар маъмурий судининг 2019-йил 6-ноябрдаги апеллятсия инстантсиясининг ҳал қилув қарори билан шаҳар ҳокимининг 2019-йил 27-майдаги 763-сон қарори иловасининг 2-банди ўз кучини йўқотган деб топилди. Тошкент шаҳар ҳокимлиги шаҳар прокуратурасининг протестини “Маъмурий иш юритиш тўғрисида”ги қонун талаблари асосида кўриб чиқиши шарт”, — дейилади шаҳар прокурори ўринбосари А.Пўлатов имзолаган хабарда.

Шаҳар прокуратурасининг 2021-йил 18-сентабрдаги аҳоли мурожаатига берган жавобида, шунингдек, “Ҳокимнинг 2018-йил 18-январдаги 85-илованинг 8-бандини бекор қилиш тўғрисида”ги қарори лойиҳаси тайёрланган ва тасдиқланмоқда”. Айни дамда Тошкент шаҳар ҳокимлиги таҳририятнинг қарор имзоланганми ёки йўқлиги ҳақидаги сўровига жавоб бермади.

“Прокуратура протестини ижро этиш муддати – 10 кун. 2019 йилдан бери 10 кун ўтганини неча марта ҳисоблашингиз мумкин. Прокуратура шаҳар ҳокимлигига мурожаат қилган, аммо у ҳеч қандай муносабат билдирмаган ва вилоят ҳокимлигига қўйиб юборган. Миробод ҳокимлиги ҳаммаси қонуний, деб ишонтирмоқда. Шундай қилиб, биз айлана бўйлаб юрамиз. Прокуратура протест келтирди, лекин унинг ижросини талаб қилмаяпти, – дейди 33-уйда яшовчи Элена Свахова.

“Бомбапанадан қутулиш бизнинг уйларимизга зарар етказади”

Тошкент ҳокимлиги ҳузуридаги Жамоатчилик кенгаши маълумотларига кўра, бомба сақланаётган жойнинг умумий майдони 223 квадрат метрни ташкил қилади. Елена Свахованинг сўзларига кўра, бомба қўйиладиган жой 400 кишига мўлжалланган.

Бомбапанага кириш. Манба: Дана Опарина/Anhor.uz

“9 ва 10-сонли бинолар бомбапана қурилгачидан сўнг барпо этилган, яъни кириш жойларидан масофа бўйича барча шаҳарсозлик нормаларига амал қилинган. Бизга айтишларича, ишлаб чиқувчи бомбапанани четлаб ўтади. Гап шундаки, унинг чегараларини ҳеч ким билмайди, чунки кадастр ҳужжатлари сақланиб қолмаган. Бу ерда бутун бошли  тадқиқот олиб борилиши керак. Бомбапанадан яъни еЕр остида жойлашган  катта бетон массасидан портлаш ёки бошқа усул билан қутулиш бизнинг ёнмаён турган уйларимизга табиий равишда зарар етказади.

2018-йил 1-апрелда Тошкент шаҳар УЧСи “Viva Viktoria” МЧЖга нисбатан аҳолига йўллаган жавоб хатида шундай ёзади: “Олиб борилаётган қурилиш ишлари бинолар вайрон бўлишига олиб келиши мумкинлиги сабабли, бомбапананинг устидаги биноларни демонтаж қилиш тақиқланади.”.

Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг 2021-йил 9-июлдаги жавобида бомбапананинг 2021-йил 25-январдаги 30-сонли фуқаро муҳофазаси обектлари рўйхатига киритилмаганлиги, шунингдек Давлат солиқ қўмитаси ҳузуридаги Кадастр агентлигида ҳимоя иншооти сифатида рўйхатга олинмаганлиги кўрсатилган..

“Биз “бомбапананинг балансда эмас”  ибораси бомбапананинг ўзи бомбапана мақомини йўқотаётганини билдирмаслигини жуда яхши тушунамиз. Уни бузиб бўлмайди, уйларимиз вайрон бўлади, чунки бу жуда катта ер ости бетон массиви, – дейди маҳаллада яшовчи Наталья Шишкина.

“Бу ерга отам кўчат ўтқазган”

Аҳолининг сўзларига кўра, уларга Миробод ҳокимлиги вакиллари келиб, қурилиш қонуний равишда амалга оширилишига ишонтирмоқда.

“Ахир, прокуратура протестини ҳеч ким бекор қилгани йўқ-ку. Унда қарор барча шаҳарсозлик ва ер қоидаларини бузган ҳолда қабул қилингани аниқ қайд этилган. Туман, шаҳар ҳокимлигига хатлар жўнатиб, жавоб оляпмиз, аммо девор турибди. Ҳовлидан шамол ўтмай қўйган. Агар бу ерда кўп қаватли уй қурилган бўлса, бино қурувчиси вакилларининг фикрига кўра, у болохонали ва ер ости тўхташ жойига эга меҳмонхона бўлади, у ҳолда эълон қилинган етти қават ўрнига 11 қават бўлади: яъни пастда икки қават ва юқорида иккита қават. “, – дейди Елена Свахова.

Аҳолининг қайд этишича, бу ердаги коммуникациялар эски ва коммуникация юки уларнинг уйларига тушишдан хавотир олишмоқда.

“Ўрнатилган тўсиқ ортида яшил майдон бор. Экология давлат қўмитасига ёздик, улар 42 та дарахтни кесишга бошқарма рухсат бермаганини айтишди. Менинг отам, у ҳозир 85 ёшда, у бу ерда дарахт эккан, бобом кўчат ўтқазган”, – дея қайд этади Елена.

Лолазор маҳалласи аҳолиси. Манба: Дана Опарина/Anhor.uz

Таҳририят ихтиёрида 2021-йил 26-апрелдаги дарахтлар мавжудлиги тўғрисидаги участка инспектори Ж.Пардаев имзолаган далолатнома мавжуд.

Панжара ортида қолган дарахтлар. Манба: маҳалла фуқаролари архиви

Панжара ортида болалар майдончаси ҳам бор. Ҳовлининг олдинги боғларидан бирида уч-тўртта тренажёр пайдо бўлган, аммо улар шикастланган.

“Болалар қаерда сайр қилишлари мумкин? Ҳар қандай вақтда йўлда машина пайдо бўлиши мумкин, бу хавфли. Болали ота-оналар, қариялар қаерда сайр қилишлари керак? Бу ерда бирорта ўриндиқ йўқ, автомобиллар тўхташ жойи йўқ, чунки бизнинг гаражларимиз бузиб ташланган “, дейди Елена.

Mirabad Avenue мажмуасидан “Полтушка” ва яшил майдон кўриниши. Манба: “Лолазор” маҳалласи аҳолиси архиви

Фаолларнинг фикрича, бу яшил ҳудудни асраб-авайлаш зарур ва у яқин атрофдаги уйлар, масалан, Mirabad Avenue мажмуаси учун сайр қилиш жойи бўлиши мумкин, унинг юқори қаватларидан “Полкушка” яшил зонаси кўриниб туради, бу ерга мажмуа аҳолиси сайр қилиш учун келади, чунки уларнинг ўзларининг яшил зоналари йўқ …

Аҳолидан муқобил таклиф

Аҳоли ҳокимиятга муқобил таклиф билан мурожаат қилди: улар бомбапана ҳудудида фуқаролик мудофааси музейи ва унинг ёнида чўққига чиқиш девори қуришни таклиф қилишди. Аҳоли Олий Мажлис депутатларининг розилигини олди, Туризм вазирлиги эса ҳатто бу ташаббус учун аҳолига миннатдорчилик билдириб, спорт-маданий иншоотнинг барпо этилиши давлатимиз раҳбарининг маънавий, ахлоқий ва соғлом ёшлар ривожлантиришга қаратилган чақириқлари билан ҳамоҳанг эканини айтди..

– Бузилган омборхоналар ўрнида аҳоли тинчлигига халақит бермайдиган, бирорта дарахтга зарар етказмайдиган кичик спорт иншооти ташкил этишни таклиф қиламиз. Ўзбекистонда боулдеринг учун чўққига чиқадиган девор йўқ. Бу спорт тури бўйича шуғулланиш учунсалоҳият бор, бу олимпия спорт тури – шаҳар марказидаги сояли зонада халқаро мусобақаларни ўтказиш имконияти бор, – дейди маҳаллада яшовчи Ксения Ромашкина.

Бундан ташқари, фаоллар “Полкушка”дан бутун бир меъморий қўриқхона яратишни таклиф қилмоқдалар.

Маҳалла архитектураси. Манба: Дана Опарина/Anhor.uz

“Бу шундай: бир нечта уйларнинг услуби Сталин ампири услубига киради, бизнинг уйимиз эса постконструктивизм, у 1935-36 йилларда қурилган. Бизнинг барча уйларимиз Туркистон ҳарбий округи Олий қўмондонлиги учун яратилган”, – дейди Ксения.

Аҳолининг фикрича, “Полкушка” ва уларнинг муқобил лойиҳаси сайёҳлик салоҳиятига эга.

“Илгари бу ердаги биноларга катта гулдонлар ўрнатилган, уйларимиз тарихий-маданий мерос рўйхатига киритилганди. Аммо ҳозир рўйхатдан чиқариб юборилди. Жамоатчилик кенгаши ушбу уйларни рўйхатга қайтаришни режалаштирмоқда “, – дея хулоса қилади Ксения.

“Лойиҳа тасдиқланмаган”

Тошкент шаҳар ҳокимлиги ҳузуридаги Қурилиш бош бошқармаси вазирлик ҳузуридаги Жамоатчилик кенгашининг 2021-йил 8-августдаги сўровига жавобан, лойиҳа тасдиқланмагани, қурилишни бошлаш учун асос бўладиган ҳужжатлар эса бўлимда мавжуд эмаслиги ҳақида.

Eлена Свахованинг таъкидлашича, бино қурувчиси томонидан бузилган омборхоналарнинг ҳажми 440 квадрат метрни ташкил этди.

“Даставвал бино қурувчисининг лойиҳасида қўшни ҳудуд 1600 квадрат метрни ташкил қилган. Баъзи сабабларга кўра, уларнинг сўнгги лойиҳасида 3000 квадрат метрлик рақам аллақачон пайдо бўлган. Аслида, бизнинг ҳовлимизнинг бутун ҳудуди, унинг вакиллари тасдиқлаётганидек, бино қурувчисига тегишли”.

Маҳалла фаоллари ҳовлининг вайрон қилинишини эмас, балки ободонлаштирилишини исташмоқда. Шунингдек, улар ўзлари таклиф қилаётган спорт-маданий мажмуа ҳудудида болалар учун тўгараклар пайдо бўлиши учун жонбозлик қилишмоқда.

“Бутун Тошкент қурғоқчилик ва чанг-тўзон билан курашаётган бир пайтда биз нима учун бир бино қурувчисининг бизнес манфаатлари аҳолининг шаҳар марказида тинч, нисбатан қулай ҳаёт кечириш ҳуқуқидан иборат манфаатларига зид эканини тушунмаяпмиз ”, — дея хулоса қилади Елена.

Тошкент шаҳар ҳокимлигининг жавобини кутмаган ҳолда, аҳоли шаҳар прокуратурасига иккинчи хат ёзиб, шунга ўхшаш жавоб олдилар: “Ҳозирда 2-илованинг 8-бандини бекор қилиш бўйича ҳоким қарори лойиҳаси ишлаб чиқилмоқда. 2018-йил 18-январдаги 85-сонли қарори тайёрланди ва тасдиқланмоқда”.

Бино қурувчиси ҳақида

Юридик шахслар реестрига кўра, “Era Stroy Group” МЧЖ 2018-йил 5-июнь куни яъни ушбу ер майдони  ҳоким қарори билан “Era Stroy Group” МЧЖнинг ўтмишдоши – “Viva Viktoria” МЧЖга ажратилганидан  олти ой ўтгач давлат рўйхатидан ўтказилган,.

“Viva Viktoria” МЧЖ 100% улуши Умаралиев Авазбек Хамидулло ўғлига тегишли. Асосий фаолият тури офис ва дўкон мебелларини ишлаб чиқаришдир. “Era Stroy Group” МЧЖда ҳам устав капиталининг 0,5 фоизи Умаралиев Авазбек Хамидулло ўғлига, 99,5 фоизи эса Uygur Hasan Can га тегишли. Очиқ манбалардан охирги муассис ҳақида ҳеч нарса топа олмадик.

“Era Stroy Group” МЧЖ фаолиятининг асосий йўналиши турар-жой бинолари қуриш бўлиб, устав капитали 2,5 млрд.сўм.