О‘zbekistonning madaniy obуektlari nogironligi bor shaxslar uchun imkonsiz

31-iyuldan 10-avgustga qadar О‘zbekiston nogironlar uyushmasi va “Inklyuziv hayot” nodavlat notijorat tashkiloti Toshkent shahridagi bir qancha turistik, tarixiy va diqqatga sazovor joylarda monitoring o‘tkazdi.

Monitoring chog‘ida barcha obуektlarda ko‘zi ojizlar uchun taktil yo‘laklar yo‘qligi ma’lum bo‘ldi. Ko‘pgina obуektlarning kirish qismida to‘siqlar mavjud yoki eshiklar tor va tor panduslar nogironlar aravachasidan foydalanadigan odamlarning bino ichiga kirishiga imkon bermaydi.

Temuriylar tarixi davlat muzeyi va О‘zbekiston tarixi muzeyida imkoniyati cheklangan shaxslar uchun infratuzilma mavjud emas. Muzeylarda avtoturargohlar, jumladan, nogironlar uchun ajratilgan joylar mavjud emas. Bundan tashqari, muzeylar yaqinida noto‘g‘ri joyda to‘xtab turgan mashinalarni ko‘rish mumkin.

Ushbu muzeylarda binolarning o‘zi zinapoyalar bilan o‘ralgan bo‘lishiga qaramay, pandus yoki panjara tutqichlar yo‘q. Nogironligi bo‘lgan shaxsning muzey binolariga kirishi uchun katta kuch talab etiladi. Muzeylar ichida taktil yo‘laklar yo‘q, hojatxonalar esa nogironlar uchun moslashtirilmagan. Monitoring vaqtida О‘zbekiston tarixi muzeyida binoning ichki qismini rekonstruksiya qilish ishlari olib borildi.

О‘zbekiston tarixi davlat muzeyi direktori Jannat Ismoilovaning so‘zlariga ko‘ra, ular binoda nogironlar harakatlanishi uchun liftlar, birinchi qavatda pandus o‘rnatishni rejalashtirgan. Shuningdek, u muzeyda ko‘zi ojizlar uchun kontrast ranglardagi yo‘nalish belgilarini o‘rnatish va taktil yo‘laklar yaratilishini ta’kidladi.

Bundan tashqari, tegishli vertikal yo‘nalish belgilarini o‘rnatish orqali nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun normalar asosida avtoturargohlar ajratish ko‘zda tutilgan.

Temuriylar tarixi muzeyiga nogironligi bor kishilarning kirishi imkonsiz. Binoga kirish joyi faqat zinapoyadan iborat. Monitoring guruhi direktordan binoning yaqinda rekonstruktsiya qilinishi, nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun to‘siqsiz muhit yaratish haqida ma’lumot oldi. Bino yaqinida avvalgi muzeydagidek mashinalar to‘xtash joyi yo‘q va muzeyga tik zinapoyaga chiqadigan eshikdan kirish mumkin xolos.

Old eshik tor va QNvaQ standartlariga javob bermaydi. Yagona kassaga faqat zinapoyalar orqali o‘tish mumkin, chiptalar sotiladigan darcha esa juda baland.

Binoning ichki qismi keng, ammo eksponatlar turgan zalga kirish uchun uzun marmar zinapoyaga ko‘tarilish kerak, unda biror-bir pandus yoki ko‘targich yo‘q. Muzey binosida lift ham yo‘q, ya’ni nogironlar aravachasidagi odam muzeyning birinchi va ikkinchi qavatiga to‘siqlarsiz chiqa olmaydi. Hojatxona nogironlar uchun moslashtirilmagan. Muzeyning o‘zida ham ko‘zi ojiz odamlar uchun hech qanday belgilar yo‘q.

Suhbat chog‘ida direktor rekonstruktsiya ishlari davomida muzey lift va nogironlarning bepul tashrif buyurishi uchun barcha zarur belgilar bilan jihozlanishini aytib o‘tdi.

Monitoring guruhi “О‘zbekiston” mehmonxonasiga tashrif buyurdi. Avtoturargohda nogironlar uchun faqat bitta ajratilgan joy bor edi. Shuningdek, avtoturargohda vertikal ko‘rsatish belgilari ham mavjud emasdi.

Mehmonxonaga kirishda hech qanday to‘siq yo‘q edi, ammo taktil yo‘laklar ham mavjud emasdi. Ma’muriyat stoli juda baland va liftda nogironlar uchun tovushli hamrohlik mavjud emas.

Mehmonxona 308 ta xonadan iborat bo‘lib, ulardan 200 tasi ishlaydi, ammo butun mehmonxonada faqat bitta xona nogironlar uchun mo‘ljallangan. Mehmonxona hojatxonalaridan nogironlar  to‘liq foydalanish imkoniyatiga ega.

Mehmonxona ma’muriyati ma’lumotlariga ko‘ra, hozirda bir necha qavat rekonstruktsiya qilinmoqda va kelajakda imkoniyati cheklangan mehmonlar uchun moslashtirilgan xonalar ko‘proq bo‘ladi.

“Hast-Imom” diniy madaniyat markaziga tashrif buyurgan guruh majmuaning o‘ziga boradigan yo‘lda ko‘plab to‘siqlarga duch keldi. Yo‘llar zinapoyalardan iborat bo‘lib, panduslarning qiyalik burchagi ancha yuqori.

Fotosurat: Nogironlar uyushmasi

Majmuadagi hojatxonalar nogironlar uchun moslashtirilmagan. Madaniy majmua yaqinidagi avtoturargohda nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun maxsus ajratilgan joylar mavjud emas.

Fotosurat: Nogironlar uyushmasi

Fotosurat: Nogironlar uyushmasi

Fotosurat: Nogironlar uyushmasi

Fotosurat: Nogironlar uyushmasi

Fotosurat: Nogironlar uyushmasi

Monitoring yakunlangach, har bir obуekt ma’muriyatiga poytaxtda qulay muhit va to‘siqsiz turizmni yaratish bo‘yicha tavsiyalar berildi.

Monitoring О‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 12-yanvardagi “О‘zbekiston Respublikasida to‘siqsiz turizm infratuzilmasini rivojlantirish va uni rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi 20-sonli qarori hamda Senatning 2024-yil 18-maydagi  909- IV-sonli qarori asosida o‘tkazildi.