O‘zbekistonda tungi iqtisodiyotni rivojlantirish rejalari: nimaga e’tibor qaratish kerak

Strategik islohotlar agentligi Buyuk Britaniya, Tailand, AQSh, BAA va Avstraliyadagi tungi iqtisodiyot tajribalarini o‘rganib, O‘zbekistonda ushbu sohani rivojlantirish bo‘yicha takliflar ishlab chiqdi.

Tungi iqtisodiyotning imkoniyatlari
Mazkur mamlakatlarda tungi iqtisodiyotdan tushgan yillik daromad iqtisodiy o‘sishni sezilarli darajada rag‘batlantiradi. Masalan, 2023-yilda Londonda bu ko‘rsatkich 44 mlrd dollar, Bangkokda 10 mlrd dollar, Nyu-Yorkda 35 mlrd dollar, Dubayda 29 mlrd dollar va Sidneyda 3,8 mlrd dollarni tashkil etdi.

Bu shaharlarning barchasida tungi iqtisodiyotni rivojlantirish uchun maxsus hududlar ajratilgan, qo‘shimcha ish o‘rinlari yaratilgan va bu jarayon mahalliy hamda xorijiy sayyohlar oqimini oshirishga xizmat qilmoqda.

Xorijiy tajribalar
Tungi iqtisodiyotni qo‘llab-quvvatlash uchun ushbu davlatlarda quyidagi choralar ko‘rilgan:

• Ko‘ngilochar joylarga 24/7 ishlash uchun litsenziyalar berilgan va ish vaqtini uzaytirish imkoniyatlari qonunchilikka kiritilgan.
• “Tungi mer” lavozimi joriy etilib, u mahalliy hokimiyat, biznes va jamoatchilik manfaatlarini uyg‘unlashtirishda vositachi vazifasini bajargan.
• Xavfsizlikni ta’minlash uchun qo‘shimcha politsiya patrullari va kechasi ishlaydigan jamoat transporti yo‘nalishlari tashkil etilgan.
• AQSh va Avstraliyada tungi iqtisodiyot subyektlariga moliyaviy yordam, jumladan, subsidiya va imtiyozli kreditlar berilgan.

O‘zbekiston tajribasi va istiqbollari
Toshkent shahrida ikkita gastronomik ko‘cha – Sultonali Mashhadi va Taras Shevchenko ko‘chalari kechayu kunduz ishlaydi. Yana sakkizta shunday ko‘cha tashkil etish rejalashtirilgan. Bundan tashqari, viloyat hokimliklariga tungi iqtisodiyot zonalarini belgilash vakolati berilgan.

Shunga qaramay, rivojlanishni faqat gastronomik ko‘chalar bilan cheklamasdan, boshqa muhim yo‘nalishlarga ham e’tibor qaratish lozim:

• Tungi vaqtda transportga talab yuqori, ammo jamoat transporti tashkil etilmagan.
• Muzeylar, sport zallari, kinoteatrlar va kiberklublarni 24/7 rejimda ishga tushirish uchun imkoniyatlar mavjud.
• Tungi faoliyat yurituvchi obyektlar va xizmatlar haqidagi ma’lumotlarni qamrab oluvchi elektron platforma hali yaratilmagan.

Tavsiya etilayotgan choralar
Strategik islohotlar agentligi quyidagi chora-tadbirlarni taklif etdi:

1. 2025-yil 1-fevraldan boshlab tungi iqtisodiyot va turizmni rivojlantirish bo‘yicha ishchi guruh tuzish.
2. Ko‘ngilochar obyektlarning juma va shanba kunlari kechayu kunduz ishlashini ta’minlash.
3. Toshkentda turistlarni jalb etadigan hududlarni belgilab, u yerda kechki tadbirlar tashkil etish.
4. Jamoat transportini 24/7 rejimiga o‘tkazish.
5. Tungi faoliyat haqida ma’lumot beruvchi “Tungi Toshkent” elektron platformasini yaratish.
6. Tungi iqtisodiyot uchun mo‘ljallangan zonalarni modernizatsiya qilish va qulayliklarni oshirish.

Mazkur chora-tadbirlar asosida Prezident farmoni va tegishli qonun loyihasini ishlab chiqish maqsadga muvofiqdir.