Ukraina Tashqi ishlar vazirligining Budapesht memorandumi imzolangani 30 yilligiga bag’ishlangan bayonoti

2024-yil 5-dekabrda Ukraina uchun xavfsizlik kafolatlarini ta’minlovchi memorandum imzolanganiga 30 yil to’ladi. Bu hujjat, Ukrainaning Yadro qurolini tarqatmaslik to’g’risidagi shartnomaga qo’shilishiga qarshi, mamlakat xavfsizligini, suverenitetini va hududiy yaxlitligini ta’minlashi kerak edi. Memorandum uchinchi eng katta yadro quroli salohiyatiga ega bo’lgan davlatdan, Ukrainaning yadroviy quroldan voz kechishi evaziga xavfsizlik kafolatlari taqdim etilishi kerak edi. Ammo, 2014-yilda Rossiya, memorandumni birinchi bo’lib buzib, Ukraina qarshi agresiyani boshladi va bu 2022-yilda to’liq miqyosli urushga aylanishiga olib keldi.

Ukraina Tashqi ishlar vazirligi ta’kidlaydiki, Rossiyaning Budapesht memorandumini buzishi xavfli bir misol bo’lib, yadro qurolidan voz kechish g’oyasiga nisbatan ishonchni zaiflashtirdi. Bu holat, butun dunyo bo’ylab xavfsizlik tahdidlarining oshishiga sabab bo’ldi. Vazirlik, Ukraina uchun huquqiy jihatdan majburiy va samarali xavfsizlik kafolatlarining taqdim etilishi zarurligini, shuningdek, mamlakatning xavfsizligini ta’minlash uchun yagona haqiqiy yo’l – NATOga to’la a’zo bo’lish ekanligini ta’kidlamoqda.

“Budapesht memorandumining hech qanday o’rnini bosuvchi yoki alternativasi yo’q, Ukraina uchun yagona kafolat – NATOga a’zo bo’lishdir”, deb ta’kidlanadi vazirlik bayonotida. Shu munosabat bilan, AQSh, Buyuk Britaniya, Fransiya, Xitoy va Yadro qurolini tarqatmaslik shartnomasiga a’zo barcha davlatlarni, Ukraina uchun samarali xavfsizlik kafolatlarini taqdim etishga va uni NATOga qo’shilishiga yordam berishga chaqirmoqda.

Budapesht memorandumining imzolangani 30 yilligi munosabati bilan, Ukraina xalqaro hamjamiyatdan Rossiyaning keyingi agressiyasini to’xtatish va yadro qurolidan voz kechish prinsiplariga bo’lgan ishonchni tiklash yo’lida aniq qadamlar kutmoqda.