«Ўйлайманки, терма жамоаларимиз Олимпиадада ва жаҳон чемпионатига саралашнинг ҳал қилувчи босқичида яхши ўйин кўрсатади» – Алишер Никимбаев

Халқаро футбол эксперти Алишер Никимбаев Anhor.uz сайтига берган интервюсида Париж олимпия терма жамоаси ва миллий терма жамоанинг жаҳон чемпионатига чиқиш имкониятларини баҳолади, шунингдек, Ўзбекистонда йирик турнирларни ўтказиш истиқболлари ҳақида фикр юритди.

– Футбол терма жамоамиз ўз тарихида илк бор Олимпиадага йўл олди. Тимур Кападзе шогирдларининг ушбу йирик турнирда иштирок этишини прогнозингиз қандай?

– Ўйлайманки, терма жамоамиз қайси гуруҳдан жой олганини ҳисобга олсак, жамоанинг чорак финалга чиқиши мутлақо мумкин. Ундан кейин – омадга боғлиқ. Яъни, рақиб ким бўлиши ва ҳаммаси қандай йўсинда ўтишига боғлиқ.

– Осиё Кубогидан бери анча вақт ўтди, жамоамизнинг тайёргарлиги бўйича саволларингиз борми?

– Таркибни қандай саралаш, кимни олиш, кимни олмаслик масаласи эди. Таркибни танлаш билан боғлиқ муаммо шундаки, агар Осиё Кубоги учун аризада 23 нафар футболчи бўлса, Олимпиадага атиги 18 нафар футболчи киритилиши мумкин.

Яъни, математик жиҳатдан Кападзенинг олдига Осиё Кубогида финалга чиққан саккиз кишини таркибдан четлаштириш, кимнидир захирага ўтказиш, кимнидир Парижга умуман олмаслик, унинг фикрича, ёпилиши керак бўлган муаммоли ўринларга ёши катталар орасидан йўлланма олган терма жамоага умуман алоқаси йўқ учта футболчини танлаш вазифаси турган эди. У уларни аниқлади. Булар марказий ҳимоячи, марказий ярим ҳимоячи ва ҳужумчи. Яъни Алиқулов, Ўрунов ва Шомуродов. Бу, албатта, мантиқий танлов, чунки у жамоанинг таянчи, ўқи, таъбир жоиз бўлса. Биринчи асосий муаммо тайёргарлик режалари эмас, балки таркибни аниқлаш эди.

Асосий ариза – 18 нафар футболчи, лекин ҳар бир жамоа ўзи билан яна тўрт нафар футболчини олиб келиш ҳуқуқига эга. Ва барча жамоалар шундай қилишади. Аммо бу футболчилар ҳатто аккредитацияга ҳам эга бўлмайди. Улар расман эълон қилинмагунча ўйнаш ҳуқуқига эга эмаслар. Яъни, улар ушбу 18 нафар футболчидан бири жароҳат олган ёки бошқа сабабларга кўра турнирни давом эттира олмасагина киритилиши мумкин. Баъзан сўрашади: шунчаки футболчининг жароҳати борлигини айтиб, унинг ўрнига футболчи сўраши мумкинми? Йўқ, бу жароҳат ФИФА тиббий қўмитаси томонидан тасдиқланиши керак. Ва шунинг учун асосий ўйинчилар учун рақамлар 1 дан 18 гача, захирадагилар учун 19 дан 22 гача. Яъни, агар сиз трансляцияларни томоша қилсангиз ва 19, 20, 21, 22 рақамлари бўлган ўйинчиларни кўрсангиз, демак, айнан ўша футболчилар асосий таркибда бўлмаган, лекин негадир бошқаларни алмаштирганлигини тушунишингиз мумкин.

– Гуруҳдаги рақибларимизни кўриш имконига эга бўлдингизми?

– Ҳеч қандай имконият йўқ эди, чунки ўтган йилги Европадаги саралаш ўтган ёзда Грузияда бўлиб ўтган. Бунга қўл тегмади, чунки мен бошқа ишлар билан банд эдим ва бу ўйинларни кўрмаганман. Африка танлови ҳам бошқа турнирлар билан бир вақтга тўғри келди. Шунинг учун мен уларни кўрмадим, лекин айтишим мумкинки, масалан, Мисрдаги ҳамкасбларим, улар Ўзбекистон терма жамоасини ўз гуруҳига киришини чиндан ҳам истамаган, чунки улар Ўзбекистон термасини кўрган. Бу ҳамкасблар билан Қатардаги Осиё кубоги турнирида бирга ишлаганмиз. Улар Ўзбекистон терма жамоаси Миср билан бир гуруҳдан тушиб қолмаслиги учун финалда жамоамиз ғалаба қозонишини хоҳлашган эди.

– Демак, Ўзбекистон терма жамоасининг ўйини ҳурматга сазоворми?

– Албатта. Ҳаммамиз Қатарда, Осиё Кубогида кўрганларимизга асосланган. Бу Осиёдаги энг яхши жамоалардан бири. Ва менимча, у айнан ўз ўйини туфайли Олимпиадага муносиб бўлди.

– Сўнгги пайтларда терма жамоалар бизни хурсанд қилишмоқда. Тез орада жуда муҳим саралаш ўйинлари, Жаҳон чемпионати олдидан сўнгги босқич ўтади. Терма жамоа учун прогнозларингиз қандай?

– Бу ерда прогнозлар жуда оптимистик, чунки биринчидан, квота кенгайтирилди: тўғридан-тўғри тўртта эмас, саккизта жамоа чиқади. Яъни, биз бу саккизликка киришимиз керак. Бугунги кунга келиб футболчиларимиз рейтингида Осиёнинг энг яхши саккиз жамоасига кирди. Бир йил олдин биз ўнинчи эдик. Ўтган йил давомида жамоа натижа учун ўйнашни ўрганди ва иродали бўлди, деган бўлардим.

Маҳаллий журналистлар Среčко Катанеcни ўйинчиларни чеклаб олгани учун танқид қилмоқда. Яни у малум таркибга, асосан тажрибали футболчиларга таянади. У амалда таваккалчилик қилмайди, лекин бу унинг услуби. Мен шундай тушунганимки, у осмондаги турнадан, қўлидаги читтакни афзал кўради. Шунинг учун ҳам унинг серияси мағлубиятсиз – шунчалик узоқки, терма жамоа тарихидаги рекорд.

Менга Ўзбекистон терма жамоаси Осиё кубогида Қатарга пеналтилар сериясида мағлуб бўлган, детишлари мумкин. Аммо умуман олганда, статистик жиҳатдан бу мағлубият ҳисобланмайди, чунки бу ўйин вақтида бўлмаган. Мана бир йил бўлдики, терма жамоа жуда кўп жиддий ўйинлар ўтказиб мағлубиятга учрамаяпти – бу Эрон билан уйда бўлиб ўтган саралаш баҳси, бу Осиё Кубоги. Айтишимиз мумкинки, бизни бошқа даражадаги учрашувлар кутмоқда. Лекин яна ўша Эрон, Қатар бўлади. Амирликлар жамоасига қарши ўйнаш бироз қўрқинчли бўлиши мумкин, чунки тарихан биз уларга қарши ёмон ўйнаймиз. Биз уларни деярли ютмаймиз, ўз уйимизда ҳам мағлуб этмаймиз. Биз уларни кўпроқ ташқарида мағлуб этганмиз. Ҳатто Катанец қўл остида иродали ғалабалар сони ҳам аввалгидан кўп. Яъни терма жамоанинг бутун тарихида сўнгги йиллардагига қараганда камроқ иродали ғалабаларни қўлга киритганмиз.

Катанец бир неча йилдан бери ишлайди, бу бир мураббий учун энг узоқ муддатдир. Унинг соғлиғида муаммолар бор ва ҳар доим терма жамоада бўла олмайди. Аммо умид қилайликки, унинг соғлиғи ва ирода кучи етиб, ишни охирига етказади. Ва бизда жуда яхши истиқболлар бор. Жамоа жаҳон чемпионатига чиқишига ишонаман.

– Терма жамоанинг сўнгги бир ярим йилдаги муваффақиятининг сабаби нимада?

– 2011-2015-йилларда ёшлар ва ёшлар терма жамоалари ўртасидаги жаҳон чемпионатларида изчил муваффақиятларга эришдик. Гуруҳдан чиқдик ва чорак финалга чиқдик, чунки пойдевор қўйилган. Бизда футболчиларимизда етарлича тайёргарлик бор; Шунчаки, қайсидир пайт биз бу истеъдодларни тўплай олмадик. Мураббийлик маҳоратининг етишмаслиги. Бир пайтлар бу ечим топилди ва биз жуда муваффақиятли ўйнай бошладик.

Кейин муваффақиятсизлик юз берди, улар ҳамма нарсага эришдик ва энди бу муваффақият давом этаверади, деб ўйлашди, шекилли. Ундай бўлмади. Натижада Осиё Кубогига ҳам бора олмайдиган бўлиб қолдик. Аммо, янги раҳбарият келиши биланвазият яна ўзгара бошлади.

Беш йил аввал муносабат ўзгарди ва айтишим мумкинки, бу ерда, албатта, давлатнинг муносабати муҳим рол ўйнайди. Жамиятимизда қаердадир баъзида давлат футбол билан шуғулланмаслиги керак, уни молиялаштирмаслиги керак деган фикрлар пайдо бўлади, бу тушунарли. Аммо бугунги кунда бу рақобатбардош футболга эга бўлишнинг ягона йўли. Акс ҳолда, биз орқага қайтишга дуч келамиз.

Билишимча, кунларнинг бирида терма жамоалар маркази қуриш бўйича президент қарори чиқиши керак. Мен тушунганимдек, бу давлат бюджетидан молиялаштирилади. 30 йилдан ортиқ мустақиллик даврида бизда бундай марказ йўқ эди. Ўзим ҳам федерацияда олти йил ишлаганман, терма жамоалар бўлими бошлиғи бўлганман. Марказ бизнинг орзуимиз эди. Аммо ўша пайтда мамлакатимиз пул сарфлашга тайёр эмас эди. Терма жамоалар марказини қуриш учун бизда етарли маблағ йўқ эди. Жамоа меҳмонхоналарда яшаб, турли стадионларда машғулот ўтказди. Яхшиямки, бу орзуим энди ушалиш арафасида. Бу муваффақиятнинг бир қисми.

Муваффақиятнинг иккинчи томони шундаки, ёндашув бироз ўзгарди, чунки ҳатто мен ўз каналимда [Телеграмдаги “Футболиум” – таҳр.] – Олимпия терма жамоаси ҳақида шу нарсани таҳлил қилдим. Нима нотўғри қилинган? Олдинги даврларга нисбатан нима ўзгарди?

Кимдир «биз асос сифатида «Олимпик» клубини яратдик ва бунинг шарофати билан амалга ошди”, дейди, аслида таянч клублар аввал ҳам бўлган. Аммо фарқ шундаки, бугунги кунда «Олимпик» айнан олимпия терма жамоасининг таянч клуби ҳисобланади. Масалан, аввал “Пахтакор” барча терма жамоалар учун таянч клуб эди. Маълумки, булар, биринчи навбатда, миллий терма жамоанинг манфаатини кўзлар эди. Олимпия терма жамоаси иккинчи навбатта эди, ёшлар терма жамоаси манфаатлари ундан ҳам пастда эди.

“Пахтакор”нинг асосий таркибида олимпия терма жамоаси ўйинчилари амалда ўйнамадилар, чунки у миллий терма жамоа футболчилари билан банд эди. Бу бутунлай бошқа даражадаги амалиёт эди. Бугун «Олимпик» бироз бошқача ишлайди. Яъни, олимпия терма жамоаси футболчиси «Олимпикга» жалб қилинмасдан, қайсидир клубда ўйнаётган бўлса, етарлича ўйин тажрибасига эга бўлса, шу клубда қолиб ойнайверсин.

«Олимпик»-га асосан ўйин тажрибасига эга бўлмаганларни жалб қилинарди. Яъни, бу мутлақо янги ёндашув. Менимча, айнан шу услуб иш берди. Кўпинча улар олдинги циклларни танқид қилишди, мураббийлар клуб ва терма жамоадаги ишни бирлаштирганда танқид қилишди. Бугунги кунда худди шу Кападзе «Олимпик»-да ҳам, терма жамоада ҳам, ишлайди. Аммо яна бир фарқ шундаки, агар у олдин олимпия терма жамоасида ҳам, клубда ҳам мураббий бўлган бўлса, унда бутунлай бошқа футболчилар контингенти бўлган. Яъни, у клубдаги бир гуруҳ ўйинчилар билан, олимпия терма жамоасидаги бошқа футболчилар билан ишлаши керак эди. Кападзе, умуман олганда, бир хил футболчилардан иборат жуда катта гуруҳга эга. Улар терма жамоада ҳам, клубда ҳам деярли бир хил футболчилар билан ишлашади. Яъни, унга осонроқ бўлган эди. Терма жамоадан клубларга ўтиш унга аввалги ишга ёпишиб олганларига қараганда осонроқ бўлди.

Илгаридагилари клубдаги ишларини ташлаб кетишни истамаган, бироқ айни пайтда терма жамоада ишлашни ҳам хоҳлашган ва шунинг учун улар ўриндошлик қилишган. Кападзе бутунлай бошқача – ўриндошлик ўриндошлик учун эмас, балки қалбан шундай ишлайди.

Яна бир нуқта – саралаш турнирининг формати. Яъни, авваллари уй ва сафар ўйинлари бўлган бўлса, энди бу марказлашган, бир жойда ўтадиган турнир. Дастлабки саралаш марказлаштирилган турнири Тошкентда, кейин Қатарда бўлиб ўтди. Марказлаштирилганга тайёрланиш ҳам осон, ҳам қийинроқ. Яъни, турли сабабларга кўра жавобгарлик кўпроқ, сиз ҳозирги лаҳзага тобъесиз;

Тарқалиб тайёргарлик кўргандан кўра мақсадли тайёргарлик бироз осонроқ, яъни мунтазам равишда жамоа йиғиш керак, йиғинлар ўтказиш керак. Жумладан, Жумладан, мамлакатимизда Вадим Абрамов айнан ўша уй-сафар учрашувлари ўтказган циклларда икки марта олимпия терма жамоасининг мураббийси бўлган. Унга эса айнан бу маҳорат етишмади, деб ҳисоблайман, чунки малум муддатга турли клублардан футболчилардан таркиб тўплаш мутлақо бошқа маҳорат, қисқа турнирга мақсадли тайёргарлик кўришдан кўра ўйинга тайёргарлик кўриш қийинроқ.

Кападзе буни амалга оширди. Шу билан бирга, мен Тимурни албатта миллий терма жамоага яхши мураббий бўлади деб айта олмайман, чунки у ерда марказлашган турнирлар бўлмайди. Албатта, охиргисидан ташқари. Лекин ҳеч бўлмаганда Кападзе бундай йиғинларга жуда мос эканлигини исботлади. Шунинг учун у клубда яхши ишлайди, чунки у ўзида бўлган ўйинчилар гуруҳи билан қандай ишлашни билади.

Футбол ассоциацияси бу йўналишни давом этмоқда. «Олимпик» мавжуд, аммо бунга параллел равишда яна бир клуб – «Олимпик Мобиуз» ташкил этилди, у Лос-Анжелесдаги Олимпиадага чиқиш вазифаси бўлган футболчиларни йиғди. Яъни, бу кейинги тўрт йил учун янги олимпия терма жамоаси. Икки «Олимпик» ўртасидаги муносабатлар қандай бўлишини ҳали билмайман. Яъни, буни вақт кўрсатади, аммо бу ёндашув давом этмоқда. Агар барча поғоналарда давлат томонидан қўллаб-қувватланмаганида, бунинг иложи бўлмас эди.

– Яқинда Америка кубогидан қайтдингиз. Финал олдидан ўйинда чипталари йўқлар билан жанжал келиб чиқди, шу боис ўйин бироз муддатга қолдирилди. Бизга шундай мулоҳазалар келди: “Қаранг, ўйинларда тартибсизликлар фақат бизда эмас, ҳатто АҚШ каби мамлакатларда ҳам бўлади”. У ерда бўлиб ўтган воқеаларни қандай баҳолайсиз ва буни Ўзбекистонда содир бўлаётган воқеалар билан қандай боғлаш мумкин?

– Аслида уларда ва бизда муаммолар турлича. Маямида содир бўлган воқеа экстремал ҳолат, аммо бу қандайдир кутилмаган деб айтиш ҳам мумкин эмас. Яъни, у аста-секин ва аста-секин ривожланиб борди, ҳамма нарса эртами-кечми қаердадир портлаши мумкин эди. Ярим финалда Колумбия ва Уругвай мухлислари ўртасида ҳам ёқалаш содир бўлди.

Тушунишимча, америкалик стюардлар бунга ўрганмаган, тайёр эмас эди, чунки уларнинг хатти-ҳаракати бошқача. Мен Ню-Жерсидаги Аргентина-Чили ўйинида аргентиналик ва чилилик мухлислар ўртасидаги деярли муштлашувнинг гувоҳи бўлдим, чунки аргентиналиклар гол уришгач, яъни ўйиннинг деярли якунига етганда, кружкаларидан пиво сепа бошлашди. Бу уларнинг анъанаси.

Мен ҳам, бошқа биров ҳам менга пиво сепишни хоҳламасдим. Айниқса, жамоам гол ўтказиб юбораётган пайтда. Ва мен аргентиналик ёки чилилик эмаслигим аниқ, аммо шунга қарамай, бу жиддий тўқнашув бизнинг кўз ўнгимизда содир бўлди. Айтганча, ушбу ўйинда 40 киши ҳибсга олинган ва аргентиналиклар ҳатто ўзаро муштлашишган. АҚШ стадион хавфсизлик хизматлари бироз бошқача мухлисларга ўрганиб қолган.

Расмий ҳисоботни ҳали ўқиганим йўқ ва уни тайёрлаш учун вақт керак, унинг чоп этилиши ҳам ноаниқ. Тушунишимча, муаммо жаҳон чемпионатида томошабинлар учун эшиклар учрашувдан уч соат олдин очилганида эди. Яъни, одамлар хотиржамлик билан стадионга кириб, тўлдиришни бошлайдилар. Америка Кубогида эшиклар ўйиндан икки соат олдин очилди. Бу оддий амалиёт. Қатарда ҳам ҳудди шундай қилинган эди.

Биринчидан, бу билан сиз ходимларингизнинг иш вақтини қисқартирасиз. Агар эшиклар уч соат олдин очилган бўлса, унда ходимларни тўрт соат олдин олиб келиш керак. Биз Икки соат олдин эшикларни очардик. Маями мисолида, мен тушунганимча, ҳатто икки соат олдин улар эшикларни очишга тайёр эмас эдилар. Натижада, Шакиранинг чиқишини кутиб, икки соат олдин келган одамлар тиқилинчни бошлашди. Ва уни қандайдир тарзда бартараф этиш учун улар чипталарини текширмасдан одамларни ичкарига киритишни бошладилар. Натижада мухлислар чиптасиз ўта бошлади. Шунга қарамай, бу Жанубий Америкада одатий амалиёт, аммо Қўшма Штатларда бу оддий амалиёт эмас. Бу америкаликлар учун, ҳамма учун, ФИФА учун яхши сабоқ.

– Яқинда биз сентябрь ойида бошланадиган футзал бўйича жаҳон чемпионатига мезбонлик қиламиз. Ўзбекистон мезбонлик қилиши мумкин бўлган ушбу ва бошқа йирик турнирлар учун инфратузилмамиз, мухлислар, стюардлар ва хавфсизлик билан боғлиқ барча нарсалар қанчалик тайёр?

– Ўзбекистонда мухлислар билан боғлиқ муаммо бироз бошқача. Афсуски, охирги пайтларда бизда шундай мода пайдо бўлдики, мухлислар негадир номаълум сабабларга кўра майдонга югуриб чиқишлари керак деган қарорга келган. Афсуски, айрим оммавий ахборот воситаларимиз вазиятни қиздириб, бу каби пойгаларни қўзғатиб, рағбатлантирмоқда.

Аслида, мухлисларнинг ҳис-туйғуларини ҳурмат қилган ҳолда, бу жазоланадиган масала деб, огоҳлантиришим даркор. Бунинг учун футбол ассосиасияси мунтазам равишда жарима тўлайди, “Пахтакор” ҳам жарима тўлаган.

АҚШда бу муаммо бор, лекин яна айтаманки, бу америкаликлар билан унчалик боғлиқ эмас, у кўпроқ Лотин Америкаси жамоалари билан боғлиқ ва Эврода бу муаммо ҳам бор эди, ахмоқлар кўп эди.

Кўпроқ тушунтириш ишлари олиб борилиши керак. Стюардларнинг савиясига келсак, сўнгги йилларда биз кўплаб турнирларни ўтказдик, аммо бу рақобатнинг бироз бошқача поғонаси. Умид қиламанки, бу сафар ҳеч ким футбол майдонига югурмайди, чунки бу майдонлар жуда кичик.

Ўзбекистон футбол ассосиасияси ташкилий қўмита хавфсизлик хизмати раҳбари этиб ФИФА билан ишлаш тажрибасига эга шахсни тайинлади. Бу одам Россия ва Қатардаги жаҳон чемпионатларида ишлаган. У билан мулоқотда бўлганимда, бу ердаги ҳамкасблари, ҳуқуқ-тартибот идораларимиз билан алоқа йўлга қўйилганидан мамнун. У вазиятга жуда оптимистик.

Мусобақага мезбонлик қиладиган учта шаҳарнинг иккитаси Бухоро ва Андижон бўлиб, шаҳар ва вилоят ҳокимликлари бунга жиддий ёндашмоқда. Мусобақаларни ўтказишда катта тажрибага эга Тошкент ҳам бор. Бугун Андижонда аэропорт йўқ, яъни жамоалар Андижонга поэздда боришлари керак. У эрда ўйнайдиган Европа жамоалари Фарғонага самолётда учиб, кейин у ердан машинада боришлари керак, бу ҳам унчалик қулай эмас. Аммо, шунга қарамай, бошқа барча жиҳатларда “Андижон” чемпионликка жиддий тайёргарлик кўрмоқда.

– Жамоамиз футзал мусобақасига қанчалик тайёр?

– Бу ҳақда яқин кунларда билиб оламиз, чунки яқинда Усмоновнинг турнири бўлиб ўтади. У ерда учта жаҳон чемпионати иштирокчиси бор. Булар Тожикистон, Ўзбекистон, Гватемала ва плюс Қирғизистон бўлиб, у сўнгги босқичга чиқишига сал қолди.

Билишимча, Бразилия ҳам келиб ўйнаши керак, ва Бухорода. Бу ҳам кўрсаткич бўлади: футбол ассоциациясида жуда муҳим, яхши ва тўғри қарор қабул қилинди. Бразилиялик мураббийни таклиф қилишга қарор қилинди.

Бизда иқтидорли футболчилар бор ва мен ҳар доим натижага эришиш учун мураббий керак, деб ҳисоблаганман.

Уч-тўртта хорижлик футболчи ўрнига ҳеч бўлмаганда битта мураббий келишини афзал кўраман. Бу эса бутун футболимизни бойитар эди. Мана, ассоциация тўғри иш қилди: жиддий иш тажрибасига эга мураббийни тайинлашди. Тушунишимча, унга жуда яхши шароит таклиф қилишган, шунинг учун ҳам келган. Яъни, тежаб ўтиришмади ва бу ҳам ўз натижасини бериши керак, деб ўйлайман.

– Ўзбекистон мезбонлик қиладиган навбатдаги йирик футбол тадбири қайси?

– Ўзбекистон мезбонлик қилиши керак бўлган навбатдаги йирик футбол турнири – 2029-йилда аёллар ўртасидаги Осиё кубоги. Баъзилар учун бу унчалик жиддий кўринмаслиги мумкин, чунки эркаклар ўртасидаги Осиё Кубогидагидан камроқ жамоалар бор. Эҳтимол, талаблар бироз пастроқдир. Бироқ, бу терма жамоалар. Хитой ва Австралия каби мамлакатларда уларнинг миллий аёллар терма жамоалари мақоми бўйича ҳеч қандай жиҳатдан қолишмайди.

Мамлакат раҳбарияти ва футбол ассоциациясида кўпроқ турнирлар ўтказиш учун сиёсий ирода бор. Футзал бўйича жаҳон чемпионати эса бунга ёрқин мисолдир. Ўзбекистон Осиё кубоги ва футзал бўйича жаҳон чемпионатига мезбонлик қилиши тўғрисидаги қарор, умуман олганда, бирорта ҳам текширувсиз қабул қилинган. ФИФА раҳбарияти Ўзбекистон буни уддалай олишини билгани учунгина кўр-кўрона қабул қилинди.

ФИФА раҳбарияти Ўзбекистонни шу йўл билан рағбатлантирмоқчи бўлган, чунки Ўзбекистон футбол ассоциацияси ФИФА раҳбарияти билан жуда жиддий муносабатда. Агар олти йил аввал Ўзбекистон футбол ассоциациясининг ўша пайтдаги раҳбарияти туфайли халқаро майдонда четда қолган бўлса, ҳозир УEФА ва ФИФАнинг Ўзбекистонга муносабати бутунлай бошқача. Шунинг учун ФИФА улар Ўзбекистонда мутлақо таваккал қилмаётганини биларди.

Аёллар ўртасидаги Осиё кубоги олдидан яна бир турнир бўлиши ҳам мумкин. 17 ёшли ўсмирлар ўртасидаги жаҳон чемпионати Қатар томонидан 2025 йилдан 2029 йилгача ўтказилади. Аммо Ўзбекистон мезбонлик қилиши мумкин бўлган 20 ёшдагилар жаҳон чемпионати бор. Меҳмонхоналар ва стадионлар етарли.

Ўзбекистон ва Қозоғистон 2034 йилги жаҳон чемпионатига биргаликда ариза топширгани ҳақида миш-мишлар тарқалган эди. Бу бемаънилик, буни қабул қиладиган ягона давлат Саудия Арабистони эканлигини тушунамиз, чунки бошқа ҳеч ким мурожаат қилмаган. Яъни Саудия Арабистони мезбонлик қиладиган бўлса, ротация қоидасига кўра, Ўзбекистон буни амалга ошира олмайди.

Камида 2042-2046 йилларгача жаҳон чемпионатини унутишимиз керак. 2027 йилда Саудия Арабистонида бўлиб ўтадиган Осиё Кубоги 2031 йилда Шарққа – Жанубий Корея ёки Хитойга қайтиши керак. 2035-йилда Ўзбекистоннинг мезбонлик қилиш имконияти яхши, чунки Қатар 3 марта мезбонлик қилган. Бу йил Саудия Арабистони мезбонлик қилмоқда, Амирликлар икки марта мезбонлик қилган. Эрон, Ҳиндистон, Ўзбекистон мурожаат қилишлари мумкин. Ўзбекистон Марказий Осиё давлатлари билан бирга бориши мутлақо мумкин, чунки Қирғизистон ҳозирда янги стадионлар қуриш бўйича жуда жиддий дастурга эга. Тожикистон стадионларини қандай қилиб киритиш ҳақида ўйлаш мумкин бўлади. Ва бу 2035 йил учун яхши дастур бўлади.

Тушунишимча, норасмий тарзда бу музокара аллақачон мамлакатлар раҳбарияти ўртасида олиб борилмоқда. Стадионларимизни модернизация қилиш керак. Бугун биз нимани кўрмоқдамиз? Бундан 10-15 йил аввал қурилган стадионлар яроқсиз ҳолга келиб қолди. Суперлига клубларининг ярми, “Локомотив” ва “Пахтакор” ўз уйларида ўйнамайдилар.

“Пахтакор” стадиони эскирган ва бугунги кунда ҳеч қандай талабга жавоб бермайди. Агар жаҳон чемпионати шартлари ҳақида гапирадиган бўлсак, Ўзбекистонда энг минимал талабларга жавоб берадиган битта ҳам стадионимиз йўқ. Энг катта муаммо – бу имкониятлар. Жаҳон чемпионати стадионлари учун минимал талаб – 40 000 томошабин. Осиё Кубоги 20 000-лик стадионлар билан мезбонлик қилиш мумкин.

Худди шу шартли “Пахтакор” стадиони битта ўйин учун, Чемпионлар лигаси учун яраши мумкин. Аммо бир ой давом этадиган марказлашган турнирни ўтказиш керак десак, концепцияни қайта кўриб чиқишимиз керак. Жиддий инвестициялар ва баъзи қўшимча бинолар талаб қилиниши мумкин.

Суҳбатдош: Алишер Азимов

Материални Бобур Каримов, Дана Опарина тайёрлади