Россиялик миллиардер Алишер Усмонов ўз активларини музлатган Грузия банкларини судга берди

Россиялик миллиардер Алишер Усмоновга тегишли бўлган «Металлоинвест» компанияси Грузия банклари – Грузия Миллий банки ва Liberty Bank банкига қарши иккита даъво аризасини тақдим этди. Компания Liberty Bank банкида бир неча миллион еврони сақлаган, аммо АҚШ санкциялари туфайли улардан фойдаланиш имкониятидан маҳрум бўлди, деб ёзади Jam News бу ҳақда.

“Металлоинвест”нинг даъволарида Liberty Bank россиялик тадбиркорнинг компаниясига АҚШ санкциялари талаб қилганидан кўра кўпроқ чекловлар қўйгани ва бунга Грузия қонунчилигининг ноаниқлиги сабаб бўлганлиги айтилади.

“Металлоинвест” ҳақида нималар маълум

“Металлоинвест” Швейцария компанияси бўлиб, у АҚШнинг санкциялар рўйхатига киритилган, чунки у Россиянинг USM инвестиция холдингининг шўъба компанияси ҳисобланади.

USM нинг 49 фоизи келиб чиқиши ўзбекистонлик бўлган россиялик миллиардер Алишер Усмоновга тегишли. Усмонов Россия фуқароси. Американинг Forbes журнали унинг бойлигини 14,5 миллиард долларга баҳолаган.

2023 йилнинг 12 апрелида АҚШ Россия юридик ва жисмоний шахсларига қарши янги санкциялар жорий қилди. Санкция объектлари сифатида Усмоновга алоқадор компаниялар ва шахслар, жумладан, «Металлоинвест» шўъба компаниялари ҳам бор эди. АҚШ молия вазирлиги тегишли операцияларни 11 июлга қадар тўхтатиб туриш учун лицензия берди.

Усмоновнинг Европа Иттифоқи ва Буюк Британиядаги кўчмас мулки, тадбиркорга алоқадор корхоналарга тегишли Dilbar яхтаси ҳибсга олинган.

Италиянинг Corriere della Sera нашрига берган интервьюсида Усмонов Россиянинг Украинага бостириб киришини қораламади, бироқ уни қўллаб-қувватламади ҳам, у жанговар ҳаракатлар тўхтатилишига умид билдирди. У Европа Иттифоқи томонидан унга нисбатан қўлланилган санкциялар юзасидан судга шикоят келтирган.

Усмоновнинг адвокатлари нимадан норози

Усмоновнинг Грузиядаги манфаатларини Грузиянинг MKD Law юридик фирмаси ҳимоя қилади, у банкларга қарши даъволар тайёрлаган. Бу Швейцариянинг Credit Suisse банкига қарши ишда Грузиянинг собиқ бош вазири Бидзина Иванишвилининг манфаатларини ҳимоя қилган компания.

MKD Law вакили Сандро Самадбегишвилининг тушунтиришича, Усмонов узоқ вақт давомида Грузияда Liberty Bank  банкида пулларини сақлаган, бироқ апрель ойида унинг ўз активларидан фойдаланиш ҳуқуқини бутунлай чеклаб қўйишган.

«Маблағ жуда катта – бир неча миллион евро», – дейди Самадбегишвили BMG ахборот агентлигига.

MKD Law ҳуқуқшунослари муаммо Грузия қонунчилигидаги санкциялар бўйича мавжуд бўшлиқларда эканлигини таъкидлайди. Миллий банк ва Liberty Bank Усмоновга қарши санкциялар қўллаш учун “меъёрий-ҳуқуқий базанинг етарли эмаслигига” таянган.

“Биз бундай ҳаракатлар учун ушбу ҳуқуқий асос етарли эмаслигини аниқладик. Ўша пайтда Миллий банк Грузияда санкциялар қўлланилишини кўрсатадиган бирорта ҳам меъёрий ҳужжатни эълон қилмаган эди. Liberty Bank бизга электрон почта орқали Миллий банкдан ёзма кўрсатма олганини айтди, аммо бу ҳужжат бизга тақдим этилмади”, – дейди Самадбегишвили.

Юристнинг сўзларига кўра, Миллий банкка тушган ягона меъёрий ва эълон қилинган ҳужжат август ойида чоп этилган бир ярим саҳифалик буйруқдир.

“Ушбу буйруқда тижорат банклари АҚШ, Европа Иттифоқи ва Буюк Британия санкцияларига риоя қилишлари кераклиги кўрсатилган битта моддани ўз ичига олади”, деб тушунтиради Самадбегишвили.

Унинг сўзларига кўра, Грузияда «бу шахсга нисбатан бу санкцияни қўллаш кераклиги ҳақида на қонун, на суд қарори мавжуд».

“Миллий банк президентининг буйруғи эмас, қонун бўлиши керак… Тижорат банкларига аниқ кўрсатмалар берилиши керак. Регулятор тижорат банкига шунчаки АҚШ, Европа Иттифоқи ва Буюк Британия томонидан киритилган санкцияларга риоя қилишни буюрса, сиз унга катта юк бўласиз”.

Миллий банк ва Liberty Bank банкининг жавоби

Бу иш оммага ошкор бўлгач, Грузия мухолифати сиёсатчилари АҚШнинг Усмоновга қарши санкциялари 2022 йил мартида кучга кирганини ва унинг Грузиядаги активларидан фойдаланиш фақат бир йил ўтиб, 2023 йил апрелида чекланганини таъкидлади.

Мухолифат ҳукуматни россиялик миллиардерга алоҳида шарт-шароит яратаётганликда айблади.

Liberty Bank бу айбловга 7 ноябрь куни жавоб бериб, Усмонов 2022 йил мартидан 2023 йил апрелигача тўғридан-тўғри санкциялар остида бўлганини ва у билан боғлиқ бўлган аниқ компанияга фақат 2023 йилнинг апрель ойида санкция қўйилгани, шу боис компаниянинг фаолияти ўша кундан бошлаб музлатилганини тушунтирди.

Грузия Миллий банки президенти вазифасини бажарувчи Натия Турнава ҳам Усмоновга алоҳида шароитлар яратилгани ҳақидаги айбловларни рад этади. Унинг таъкидлашича, ушбу даъвонинг мавжудлиги Грузия халқаро санкцияларни эътиборсиз қолдирмаслигидан далолат беради.

“Бу низо Грузия ҳеч қачон молиявий тизимимизда санкцияларни четлаб ўтишга йўл қўйилмаслигини исботлайди, Миллий банкимиз ва молия тизимимиз халқаро санкцияларга амал қилади”, — дейди Турнава.

Унинг сўзларига кўра, яқинда Алишер Усмоновнинг даъвоси бўйича ҳужжатлар Миллий банкка топширилган, банк адвокатлари даъво билан танишиб, ҳимоя тайёрлайди.

“Биз ўз позициямизни судда ҳимоя қиламиз. Бу ҳақиқат, суд жараёни биз учун янгилик эмас”, – дея хулоса қилади у.