Тоқаев: Қозоғистон кўпроқ Россия нефти ва газини етказишга тайёр

Қозоғистон кўпроқ Россия нефти ва газини етказишга тайёр, деди президент Қасим-Жомарт Тоқаев Россиянинг «Известия» газетасига президент Владимир Путиннинг мамлакатга ташрифидан бир кун олдин чоршанба куни эълон қилинган изоҳида. Бу ҳақда Reuters агентлиги ёзади.

Москванинг Украинага кенг кўламли бостириб кириши ортидан дастлаб Россиядан узоқлашишга уринган Қозоғистон ўтган йили Путин таклиф қилган, Ўзбекистонни ҳам ўз ичига оладиган “газ иттифоқи” ғоясига иштиёқ билан муносабатда, деб ёзади нашр.

“Биз транзит салоҳиятимиздан тўлиқ фойдаланишдан манфаатдормиз ва Россия газини ташиш ҳажмини янада оширишга тайёрмиз”, — деди Тоқаев.

Россия Украинага бостириб кириши сабабли Ғарб санкцияларига учраганидан сўнг Осиёда энергия ва хомашё сотишни кўпайтиришга интилаётган Путин ўтган йил охирида уч давлат ва бошқа энергия харидорлари, шу жумладан Хитой ўртасидаги таъминотни қўллаб-қувватлаш учун “газ иттифоқи” ғоясини илгари сурган эди.

Қайд этамиз, Москва Украинадаги ҳаракатларини “махсус ҳарбий операция” деб атамоқда.

Ўтган ой Россия Қозоғистон орқали Ўзбекистонга табиий газ етказиб беришни бошлади, бу воқеа Москва ва бошқа жойларда уч давлат президентлари иштирокида давлат телевидениеси орқали намойиш этилган маросимлар билан нишонланди.

Тоқаевнинг «Известия» нашрига айтишича, лойиҳа “мамлакатларимизнинг саноати ривожланишига кучли туртки беради”.

Россия табиий газнинг асосий экспортчиси бўлса-да, Ўзбекистон ва Қозоғистон ҳам ўзи истеъмол қилган даражада газ қазиб чиқаради. Бироқ, аҳоли сонининг ўсиши ва саноат ривожланиши туфайли истеъмол ўсиши билан газ ишлаб чиқариши тобора камаймоқда.

Ўтган йил бошида суюлтирилган газ нархининг кескин ошиши Қозоғистон бўйлаб шаҳарларда тартибсизликларга сабаб бўлганди, совуқ ҳаво шароитида табиий газ ва электр қуввати танқислиги йил бошида Ўзбекистонда ҳам норозиликларга сабаб бўлганди.

Иккала давлат ҳам Россияга газ қувури орқали боғланган ва алоҳида қувур Хитойга етказиб бериш йўлида иккала давлатни кесиб ўтади.

Бироқ, иккала қувур ҳам биринчи навбатда Туркманистон газини ташийди ва Қозоғистон ва Ўзбекистон ҳеч қачон Россия газининг Хитой ёки бошқа мамлакатларга транзити ҳақида хабар бермаган.

Тоқаев, шунингдек, Қозоғистон Россия билан нефть соҳасида, жумладан, Россия нефтини ташишда яқинроқ ҳамкорлик қилишга тайёрлигини айтди. Унинг сўзларига кўра, 2033 йилгача Хитойга 100 миллион тоннагача Россия нефтини етказиб бериш режалаштирилган.

Путин сафар олдидан “Казахстанская правда” газетасига берган интервьюсида Тоқаев билан музокараларининг катта қисмини энергетика масалалари ташкил этишини таъкидлаганди.

“Табиат ва география Россия ва Қозоғистонга энергетика соҳасида сезиларли рақобатдош устунликларни беради, биз бундан ватандошларимиз манфаати йўлида максимал даражада фойдаланишга интиламиз”, деди Путин.