Тожикистонда ногиронлиги бўлган аёлларни дискриминация қилиш: муаммолар ва жиддий ҳолат

Тожикистонда ногиронлиги бўлган аёллар кўпинча дискриминация ва зулмга учрайди. Уларнинг тақдири кўпинча оилалар томонидан белгиланган, бу аёлларни таълим олишдан маҳрум қилади, уларга тиббий ёрдам ва бошқа асосий ҳуқуқлар берилмайди.

Ногиронлиги бўлган аёллар 1,5–10 баробар кўпроқ жисмоний ёки жинсий зўравонликка дучор бўлади. Бироқ, оилалар кўпинча уларни уйда сақлашни афзал кўради, чунки бу аёлларга таълим бериш ёки касбий кўникмаларни ривожлантиришга эҳтиёж йўқ деб ҳисобланади.

Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, ногиронлиги бўлган аёлларни дискриминация қилиш оилада бошланади. Улар кўпинча ўқишга боролмайди, таълим олишдан маҳрум бўлади ва оиласи томонидан эътиборсизликка дучор бўлади. Бошқа томондан, ногиронлиги бўлган йигитлар таълим олиш ва ишга жойлашишда имкониятларга эга бўлади.

Ўзбекистон БМТнинг ногиронлар ҳуқуқлари тўғрисидаги Конвентиясига имзо чекишга ваъдаларни бериб, аммо ҳали ҳам бу муаммоларни ҳал қилишда сезиларли ютуқларга эришилмаган.

Сотиш хизматларининг кенг тарқалиши, ногиронлиги бўлган аёлларнинг ўз ҳуқуқлари, жумладан, репродуктив ҳуқуқлари ҳақида билишлари йўқлиги, уларни янада нохуш ҳолатга солади. Бу муаммонинг ижтимоий ва маданий сабаблари, ногиронлиги бўлган аёлларни янада ёлғиз ва ижтимоий ҳаётдан ташқарида қолдиради.