Ўзбекистон БМТ Бош Ассамблеясининг Ғазони ўққа тутишни тўхтатиш тўғрисидаги резолюциясини қўллаб-қувватлади

Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг Яқин Шарқ бўйича фавқулодда сессиясида Иордания томонидан бир гуруҳ араб давлатлари номидан бошқа давлатлар ҳаммуаллифлигида таклиф қилинган, Ғазонинг тинч аҳолисини ҳимоя қилишга чақирувчи резолюцияси қабул қилинди, дея хабар беради БМТ матбуот хизмати.

Резолюция “зудлик билан, мустаҳкам ва узлуксиз гуманитар сулҳ тузиш ва жанговар ҳаракатлар тўхтатиш”га чақиради. Ҳужжат муаллифлари, шунингдек, Исроилнинг босқинчи давлат сифатида Фаластин фуқаролари ва БМТ ходимларини, шунингдек, Ғазо секторининг барча ҳудудларидаги гуманитар ва тиббиё ходимларни Вади-Ғазодан шимолга Ғазонинг жанубий қисмига эвакуация қилиш ҳақидаги буйруғини бекор қилишга чақирмоқда.

Резолюцияни Ўзбекистон, Қозоғистон, Тожикистон, Қирғизистон, Озарбайжон, Туркия ва Россия каби 120 та давлат қўллаб-қувватлади. Туркманистон овоз бермади. Бунга 14 давлат – Исроил, АҚШ, Австрия, Хорватия, Венгрия ва бошқалар қарши чиқди. 45 давлат, жумладан, Украина, Буюк Британия, Германия ва бошқалар бетараф қолди.

Канада резолюцияга қуйидаги бандни қўшишни таклиф қилди: Бош Ассамблея “2023 йил 7 октябрдан бери Исроилда амалга оширилган ХАМАС террорчилик хуружларини ва асирларнинг гаровга олинишини сўзсиз рад этади ва қоралайди, гаровга олинганларнинг хавфсизлиги ва фаровонлигини ҳамда уларга инсонпарвар муносабатда бўлишини талаб қилади. халқаро ҳуқуққа мувофиқ ва уларни ҳеч қандай шартларсиз зудлик билан озод қилишга чақиради”.

Канада резолюцияга қуйидаги бандни қўшишни таклиф қилди: Бош Ассамблея “2023 йил 7 октябрдан бери Исроилда амалга оширилган ХАМАС террорчилик хуружларини ва асирларнинг гаровга олинишини сўзсиз рад этади ва қоралайди, халқаро ҳуқуққа мувофиқ гаровга олинганларнинг хавфсизлиги ва фаровонлигини ҳамда уларга инсонпарвар муносабатда бўлишини талаб қилади ва уларни ҳеч қандай шартларсиз зудлик билан озод қилишга чақиради”.

Ушбу тузатишни 88 та давлат қўллаб-қувватлади, 53 та делегация қарши чиқди ва 22 та давлат бетараф қолди. Ўзбекистон овоз бермади, Тожикистон, Қозоғистон ва Қирғизистон қарши чиқди. Шундай қилиб, тузатиш талаб қилинган овозларнинг учдан икки қисмини ололмади ва ўтмади.

Бир қанча давлатларнинг, жумладан Россиянинг илтимосига кўра, Исроил ва ХАМАС ўртасидаги зиддиятни ҳисобга олиб, БМТ Бош Ассамблеяси президенти БМТнинг Яқин Шарқ бўйича 10-фавқулодда махсус сессиясини давом эттиришга қарор қилди. Ҳаммаси бўлиб 100 дан ортиқ делегациялар сўзга чиқади.

БМТ Бош Ассамблеяси президенти Деннис Френсис зўравонликларни зудлик билан тўхтатиш зарурлиги ҳақида гапирди. У гуманитар сабабларга кўра сўзсиз ўт очишни тўхтатишга ва ёрдам етказиб бериш учун гуманитар йўлакларни ажратишга чақирди.

Деннис Френсис 7 октябрь куни ХАМАСнинг Исроилга уюштирган ҳужумларини кескин қоралади: “Ҳамас ҳужумларининг шафқатсизлиги ҳайратланарли, қабул қилиб бўлмайдиган даража, бундай шафқатсизликка бизнинг дунёмизда ўрин бўлмаслиги керак”, – деди у. Шунингдек, у Ғазонинг пала-партиш ўққа тутилишини қоралади.

Фаластин давлатининг доимий кузатувчиси Риёд Мансур Ғазода бегуноҳ тинч аҳолини ўлдиришни тўхтатишга чақирди. “Биз гаплашаётганимизда одамлар ўлдирилишда давом этмоқда, шифохоналар ўз фаолиятини тўхтатишга мажбур бўлмоқда, бутун турар-жой ҳудудлари вайрон бўлмоқда ва кўпчилик қочиш учун бир жойдан иккинчисига кўчиб ўтишга мажбур бўлмоқда”, – деди у. Мансур гуманитар фалокат кучайиши ва минтақадаги вазият беқарорлашиши хавфидан огоҳлантирди.

Исроилнинг БМТдаги доимий вакили Гилад Эрдан, “ХАМАС томонидан Исроилда уюштирилган қирғин ва ундан кейин амалга оширилган Исроил амалиётининг Фаластин-Исроил можаросига ҳеч қандай алоқаси йўқ” деб таъкидлади. Унинг сўзларига кўра, “ХАМАС жангарилари Фаластин халқи, тинчлик ёки мулоқот ҳақида қайғурмайди, уларнинг ягона мақсади Исроилни бутунлай йўқ қилиш ва сайёрадаги барча яҳудийларни ўлдиришдир”, — дея унинг сўзларини келтиради БМТ матбуот хизмати.

Эрдан таклиф қилинган БА резолюциясининг лойиҳасини «шармандалик» деб атади, чунки ҳужжатда ХАМАСнинг Исроилга ҳужуми ҳақида умуман гапирилмаган.

Эрон ташқи ишлар вазири Амир Абдуллоҳиённинг айтишича, Эрон музокарачиларига кўра, ХАМАС гаровга олинган фуқароларни озод қилишга тайёр, бироқ халқаро ҳамжамият бу ҳолда Исроил қамоқхоналаридаги 6000 нафар фаластинликни қўйиб юборишни қўллаб-қувватлаши керак.

Эрон Ташқи ишлар вазирлигининг раҳбари АҚШга ҳам таҳдид қилди: “Мен Фаластиндаги геноцидни бошқараётган Америка ҳукумати расмийларига очиқ айтаманки, биз минтақада урушни авж олдиришга интилмаймиз. Аммо мен Ғазодаги геноцид давом этса, улар бу оловдан қочиб қутула олмаслиги ҳақида огоҳлантираман”, — деди Абдуллоҳиён.

АҚШнинг БМТдаги доимий вакили Линда Томас-Гринфилднинг таъкидлашича, “кўз ўнгимизда содир бўлаётган ўлим, ҳалокат ва умидсизлик ҳар қандай одамнинг инсониятга ишончини йўқотишига олиб келиши мумкин”. Томас-Гринфилд “ХАМАСнинг ваҳший террорчилик ҳаракатлари”ни эслатиб, “терроризм учун ҳеч қандай асос йўқлигини” таъкидлади. Унинг сўзларига кўра, “ХАМАС террорчилари учун тинч аҳоли сарф материали ҳисобланади”.

АҚШ вакилининг сўзларига кўра, Исроил ўз халқини ХАМАСдан ҳимоя қилиш ҳуқуқи ва масъулиятини амалга оширмоқда, аммо “буни уруш қоидаларига мувофиқ” ва халқаро гуманитар ҳуқуқни ҳурмат қилган ҳолда амалга ошириши керак.