Ўзбекистон ва Россия саноат алоқаларини мустаҳкамлайди

Саноат соҳасидаги икки томонлама ҳамкорлик истиқболлари Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев ва Россия Бош вазири Михаил Мишустин учрашувининг асосий мавзуларидан бирига айланди. Россия бош вазири 9-10 сентябрь кунлари республикага бўлиб ўтган ташрифи доирасида нафақат Ўзбекистон раҳбари билан суҳбатлашди, балки икки давлат ҳукумат раҳбарлари даражасидаги Қўшма комиссия йиғилишини ҳам ўтказди. мамлакатлар.

Михаил Мишустин саноат кооперациясини чуқурлаштириш ва экспорт-импорт занжирларини кенгайтиришни истиқболли деб атади.

“Ўтган йили Россия-Ўзбекистон савдо айланмаси 11,5 фоизга ошиб, 820 миллиард рублдан ошди. Жорий йилнинг биринчи ярмида эса яна 9 фоизга деярли қўшилди. [Россия Президенти] Владимир Владимирович Путиннинг май ойида Тошкентга давлат ташрифи чоғида президентларимиз олдимизга улкан мақсад — 2030-йилгача қўшма товар айирбошлаш ҳажмини уч баравар оширишни қўйган эди. Бундай стратегик вазифани амалга ошириш учун бизда барча имкониятлар мавжуд, деб ҳисоблайман. Асосийси, самарали фаолиятга ўзаро муносабатимиз”, — деди Мишустин.

Россия ва Ўзбекистон ҳукуматлари 2030-йилга бориб мамлакатлар ўртасидаги товар айирбошлаш ҳажмини 30 миллиард долларга етказиш бўйича “йўл харитаси”ни аллақачон ишлаб чиққан.

Шавкат Мирзиёев товар айирбошлаш динамикасини сақлаб қолиш, Россия билан ҳамкорлик лойиҳаларини қўллаб-қувватлаш ва жадаллаштириш бўйича мувофиқлаштирилган чора-тадбирлар кўриш муҳимлигини таъкидлади.

Ҳозирданоқ Россия бизнеси Ўзбекистон иқтисодиётига фаол сармоя киритмоқда. Мамлакатда Россия иштирокидаги уч мингта корхона муҳим йўналишлар бўйича лойиҳаларда иштирок этмоқда.

– Улар орасида енгил, кимё ва тоғ-кон саноати, металлургия, автомобил ва самолётсозлик, фармацевтика, телекоммуникация, рақамли ечимлар ва бошқалар бор. Энергетика соҳасидаги ҳамкорлик яхши ривожланмоқда. Жумладан, Россиядан Ўзбекистонга табиий газ, нефт ва нефт маҳсулотлари етказиб берилади”, — таъкидлади Россия Бош вазири.

Россия Федерацияси иқтисодий ривожланиш вазири Максим Решетников аввалроқ таъкидлаганидек, Россия Ўзбекистон иқтисодиёти учун иккинчи муҳим савдо ҳамкоридир.

Ривожланишнинг истиқболли йўналишлари қаторига транспорт ҳам киради. Икки давлат ўртасида темир йўл орқали йўловчи ташиш ривожланмоқда. Шундай қилиб, 2024-йил 24-сентябрдан Тошкент ва Москва ўртасида поездлар ҳаракати тикланади. Йўналиш Пенза, Самара ва Оренбург, шунингдек, Қозоғистоннинг Актау шаҳарлари орқали ўтади. Саёҳат 3 кундан сал кўпроқ вақтни олади. Йил охиригача поезд ҳафтасига бир марта қатнайди, 2025 йилда рейслар сонини ҳафтасига иккитага етказиш режалаштирилган;

Белоруссия – Россия – Қозоғистон – Ўзбекистон – Афғонистон – Покистон янги халқаро транспорт коридорини ривожлантириш ҳам қўшма режалардан иборат. Эслатиб ўтамиз, 2023-йилнинг ноябрь ойида Тошкентда ШҲТ давлатларининг биринчи транспорт форуми доирасида мазкур халқаро транспорт йўлагини яратиш ва ривожлантириш бўйича меморандум имзоланган эди. Унинг яратилиши МДҲ давлатларини Жанубий Осиё орқали Ҳинд океани ҳавзаси мамлакатлари билан боғлашда муҳим стратегик бўғин ҳисобланади. Айтганча, айнан Ўзбекистон Беларусдан Афғонистон ва Покистонга янги мультимодал транспорт коридорини яратиш ташаббусини илгари сурган эди.

Россия томони ушбу соҳани фаол қўллаб-қувватламоқда. 2024-йил февралида Қозонда бўлиб ўтган давлат раҳбарларининг учрашувида автомобил йўли қурилиши муҳокама қилинган эди. Шундан сўнг Шавкат Мирзиёев Россия томонининг мазкур йўл лойиҳасининг техник асосларини ишлаб чиқишда, кейин эса уни янада илгари суришда иштирок этиши тўғрисида аллақачон келишув мавжуд эканлигини таъкидлади. Шундай қилиб, Россия темир йўллари Транс-Афғон темир йўлини қуриш учун ўз имкониятларидан фойдаланишга тайёр.

Россия президенти Владимир Путиннинг май ойида Тошкентга ташрифи чоғида Ўзбекистонда темир йўл транспорти ва инфратузилмасини ривожлантириш бўйича кенг қамровли ҳамкорлик дастури ишлаб чиқилаётганини ҳам эслатган эди. Ташриф якунлари бўйича Россия Федерацияси Саноат ва савдо вазирлиги ва Ўзбекистон Транспорт вазирлиги ўртасида транспорт инжиниринги соҳасида ўзаро англашув ва ҳамкорлик меморандуми имзоланди. Россия Бош вазирининг ҳозирги баёноти ушбу мавзунинг мантиқий ривожланишидан далолат беради.

“Яқин 15-20 йил ичида Россия ва Марказий Осиё мамлакатлари ўртасидаги товар айирбошлаш фақат ўсади. Шунга кўра, темир йўл инфратузилмасини, жумладан, қуйма ва суюқ юкларни ташишни таъминлаш муҳим аҳамиятга эга. Бу жуда аниқ ва башорат қилинадиган транспорт бўлиб, у катта ҳажмдаги ташилган маҳсулотлар ҳақида гап кетганда жуда муҳимдир. Шунингдек, кўпроқ вагон ва локомотив ишлаб чиқаришимиз керак. Буларнинг барчасига хизмат кўрсатиш керак. Бу эса саноат ривожи учун жиддий рағбатдир. Бундай ҳамкорлик қилиш мумкин ва зарур”, – деди иқтисодчи, Янги жамият институти директори Василий Колташов.

Айтиш жоизки, Россия ва Ўзбекистон узоқ йиллардан буён темир йўл техникаларини етказиб беришда яқин ҳамкорлик қилиб келмоқда. Шундай қилиб, Россиянинг “Трансмашхолдинг” компанияси (ТМҲ) ўтган йиллар давомида “Ўзбекистон темир йўллари” акциядорлик жамиятига магистрал тепловозлар ва электровозлар, саноат гигантлари: Навоий ва Олмалиқ кон-металлургия комбинатлари, “Навоиюран” давлат корхонасига магистрал ва маневр тепловозлари етказиб берди. Тошкент метросида эса Москва яқинидаги ТМҲ заводи – “Метровагонмаш”да ишлаб чиқарилган замонавий метро поездлари қатнайди. Шунингдек, компания пойтахтимиздаги етакчи университетлар билан ҳамкорликда таълим лойиҳаларини амалга ошириб, улар доирасида транспорт инжиниринги йўналишида мутахассислар тайёрланмоқда. Шавкат Мирзиёев аввалроқ халққа Мурожаатномасида “Янги Ўзбекистон тараққиётининг ягона тўғри йўли – таълим сифатини ошириш”, деб таъкидлаган эди.

Россия ва Ўзбекистон муносабатларидаги навбатдаги мантиқий қадам умумий молия институтларини ривожлантириш бўлади. Мамлакатлар ўзаро савдода аллақачон рублдаги тўловларга фаол ўтмоқда, аммо Россия банкларидан Ўзбекистон банкларига пул ўтказиш қийин бўлиши мумкин. Шу муносабат билан ҳар икки давлат раҳбарияти ва тегишли идоралари янада самарали иқтисодий ҳамкорликнинг янги механизмларини ишлаб чиқиши керак.

Қўшма саноат ва инфратузилма лойиҳаларини амалга ошириш нафақат мамлакатлар ўртасидаги икки томонлама муносабатларни мустаҳкамлайди, балки Ўзбекистон ташқи савдоси ва иқтисодиётини ривожлантириш учун ҳаракатлантирувчи омил бўлади.