Ўзбекистонда манфаатлар тўқнашувининг олдини олиш тўғрисидаги қонун лойиҳаси ишлаб чиқилди

Ўзбекистонда давлат органлари ходимларининг фаолиятида манфаатлар тўқнашувининг олдини олиш тўғрисидаги қонун лойиҳаси ишлаб чиқилди. Ҳужжат ҚҲТБТ порталида жамоатчилик муҳокамаси учун эълон қилинди, деб ёзади “Фергана” нашри.

Қонун лойиҳаси Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2020 йил 29 июндаги “Коррупцияга қарши курашиш тизимини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармони билан Адлия вазирлиги томонидан тайёрланган.

Ҳужжатда манфаатлар тўқнашуви мансабдор шахснинг (ёки унинг яқин қариндошлари ва бўлинмаларининг) шахсий манфаатлари билан фуқаролар, ташкилотлар ва давлатнинг ҳуқуқлари ҳамда қонуний манфаатлари ўртасидаги зиддиятли вазият сифатида белгиланади. Қонун лойиҳасига кўра, мансабдор шахс 10 фоиздан ортиқ улушга эга бўлган ёки ўзи аъзо бўлган бошқарув органлари (кузатув кенгаши) органларининг (кузатув кенгаши) юридик шахслари (компаниялар) аффилланган (боғланган) шахслар деб ҳисобланади.

Мансабдор шахслар ўз вазифаларини бажаришда шахсий манфаатларнинг таъсиридан, шу жумладан мумкин бўлган манфаатлар тўқнашувини эълон қилишдан қочишлари керак. Декларациялар улар ишлаётган муассасаларнинг веб-сайтларида жойлаштирилади.

Ўз навбатида, давлат институтлари манфаатлар тўқнашувини келтириб чиқарадиган меъёрий ҳужжатлар ва битимларни ўзгартириш ёки бекор қилишга мажбур бўлади. Бундай ҳолатларни ахлоқ комиссиялари ва ички назорат хизматлари текширади.

Манфаатлар тўқнашувининг олдини олиш мақсадида давлат ташкилотлари ходимларига қуйидагилар тақиқланади:

– акциядорлик жамиятларида 10 фоиздан ортиқ улушга эгалик қилиш, тижорат компанияларининг муассислари сифатида чиқиш;

– бири бошқасига бўйсунадиган ёки бошқасининг фаолиятини назорат қиладиган иккита муассасада тўлиқ бўлмаган иш кунида ишлаш (истиснолардан ташқари);

– ўзлари ишлаётган давлат муассасаси тасарруфидаги жамиятларнинг акциялари ёки улушларини сотиб олиш ёки уларнинг бошқарув органлари ёки кузатув кенгашлари таркибига кириш (тақиқ уларнинг яқин қариндошларига ҳам тегишли);

– ўзи ишлаётган ташкилот томонидан амалга ошириладиган давлат харидлари ва давлат мулки объектларини сотишда иштирок этиш, онлайн аукционлар бундан мустасно (тақиқ уларнинг яқин қариндошларига ҳам тегишли).

Манфаатлар тўқнашуви ҳолатларининг олдини олишга ҳисса қўшган давлат хизматчиларига ҳақ тўланади.

Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексга манфаатлар тўқнашувининг олдини олиш тўғрисидаги қонун ҳужжатларини бузганлик учун жазо чораларини назарда тутувчи ўзгартириш киритилади. Шундай қилиб, давлат органлари ва ташкилотлари ходимлари томонидан ҳақиқий манфаатлар тўқнашуви мавжудлиги тўғрисида хабар бермаслик – базавий ҳисоб миқдорининг 3 бараваридан 5 бараваригача жарима, такроран хабар бермаслик – БҲМнинг 5 дан 10 бараваргача жарима билан жазоланиши таклиф этилади. Мансабдор шахснинг ўзига маълум бўлган ҳолларда манфаатлар тўқнашувини бартараф этиш чораларини кўрмаслиги БҲМнинг 5 бараваридан 10 бараваригача, такрорий ҳуқуқбузарлик –  БҲМнинг 10 дан 15 бараваригача жарима солишга сабаб бўлади.