Қорақалпоғистондаги вазият тўғрисида. Ҳуқуқий муҳокама

Юзага келган вазият доирасида шуни тушуниш керакки, Ўзбекистоннинг ҳудудий яхлитлигини конституцияга зид равишда бузишга даъватлар жиноий жавобгарликка тортилади. Оммавий мурожаатлар ҳар қандай оммавий тарзда, жумладан, ижтимоий тармоқлар, Телеграм мессенжеридаги каналлар ва гуруҳлар, шунингдек чекланмаган доиралар кириши имконига эга бўлган бошқа ресурслар орқали тарқатилиши мумкин, деб ёзади ҳуқуқшунос Мадина Турсунова.

Бундан ташқари, бугунги кунда сепаратизм, миллатчилик, миллатлараро адоватни қўзғатувчи ғояларни ўз ичига олган материалларни тайёрлаш, сақлаш ёки тарқатиш учун жавобгарликни назарда тутувчи ҳуқуқбузарликнинг алоҳида таркиблари мавжуд.

Айирмачилик ёки Ўзбекистон Республикасининг ҳудудий яхлитлигини бузиш ғояларини ўз ичига олган маълумотларни тайёрлаш, тарқатиш ва сақлаш, шунингдек, агар бу хабарлар жамоат тартибини ёки жамоат хавфсизлигини бузишга ёрдам берадиган бўлса, “Ўзбекистон Республикасининг ҳудудий яхлитлигини бузиш”ни назарда тутувчи бир нечта моддалар билан кўриб чиқилиши мумкин. Шунингдек, бундай материалларни тайёрлаш, тарқатиш, сақлаш учун алоҳида таркибни назарда тутувчи моддалар ҳам бор. Бу, агар ижтимоий тармоқлар, пабликлар ёки Телеграм гуруҳлари ёки каналларида айирмачилик ғояларига эга бўлган маълумотлар тарқатилса, бу маълумотларни тарқатганларнинг бутун занжири, жумладан, ахборот манбаси ҳам жиноий жавобгарликка тортилиши мумкин.

Қолаверса, бундай оммавий мурожаатларни интернет тармоғи орқали тарқатиш жазони оғирлаштирувчи ҳолат бўлиб, интернетда сепаратистик характердаги ахборотни тарқатганлик учун 5 йилдан 8 йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади.

Шу билан бирга, Ўзбекистонда фуқароларнинг ижтимоий-сиёсий ва ижтимоий кун тартибини шакллантириши ва ифодалаши мумкин бўлган митинглар, тинч йиғилишлар, намойишлар ва юришлар ўтказиш тартиби алоҳида ҳуқуқий ҳужжат билан тартибга солинмаган. Шу боис фуқароларнинг ўз-ўзидан содир бўлган намойишлари, юришлари, йиғилишлари ва митинглари уларнинг ташкилотчиларини жиноий жавобгарликка тортиш учун асос бўлади.