Сарвар Ҳамроқулов: Адолатсизлик ва бюрократия тарихи

Сарвар Ҳамроқулов 22-Меҳрибонлик уйи битирувчиси. Унинг ҳикояси мансабдор шахсларнинг бюрократик сансоларлиги ва лоқайдлиги чин етим йигитнинг ҳаётини мураккаблаштириши ҳақида қайғули мисолдир.

Ҳокимият томонидан мажбуриятларнинг бузилиши

Сарвар 1999-йил, 2008-йилда туғилган, Ўртачирчиқ тумани ҳокимининг 08.09.2008 йилдаги 557-сон қарори билан Меҳрибонлик уйига жойлаштирилган. У етим бола бўлгани учун Вазирлар Маҳкамасининг қарорига мувофиқ ижтимоий уй-жой олиш ҳуқуқига эга (ПКМ № 656). Ҳужжатга кўра, Ўртачирчиқ ҳокимлиги Сарварни ижтимоий уй-жой олиш учун махсус платформадаги навбатга қўйиши шарт эди. Бироқ ҳокимлик ҳукумат қарорини саккиз йилдан бери бажармай, Сарварнинг сўровларига қуруқ расмиятчилик билан жавоб қайтармоқда.

Рўйхатга олиш билан боғлиқ муаммолар

2016-йилда, Сарвар 9-синфни тамомлаб, темир йўл коллежига ўқишга кирганида, ҳокимлик етим болани уй билан таъминлаши керак эди. Кўп ўтмай Меҳрибонлик уйлари тарбияланувчиларини уй-жой билан таъминлаш ваколати Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Ижтимоий ҳимоя агентлигига ўтказилди.

Якунда Сарвар Ҳамроқулов Мактабгача таълим ва мактаб таълими вазирлигига мурожаат қилиб, 2023-йил 20-октабр куни ижтимоий уй-жой олиш учун ихтисослаштирилган платформага навбатга киритилди.
Бироқ Ўртачирчиқ тумани ҳокимлиги ходимларининг сўзларига кўра, орадан уч ой ўтиб “агентлик раҳбари Сарварни платформадан олиб ташлашга кўрсатма берган”. Шу билан бирга, Сарвар қандай ҳужжат ёки қонун асосида уй-жой олиш онлайн навбатидан олиб ташлангани ҳақида расмий ҳужжат тақдим этилмаган.

Ушбу қарор Ўзбекистон Республикаси Конституциясига зид бўлиб, 656-сонли ВМ (18-банд) ва “Маъмурий тартиб-таомиллар тўғрисида”ги қонунда назарда тутилган аҳолининг ижтимоий ҳимояга муҳтож қатламларини уй-жой билан таъминлаш тартибини қўпол равишда бузади.

Тизим олдида ожизлик

2023-йил 8-август куни Сарвар Ҳамроқулов Учтепа тумани прокурори Б.Л.Шерановга мурожаат қилган ва прокурор 656-сонли ПКМнинг 18-банди асосида Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги
хулосасига асосан навбатга қўйилиши кераклигини ёзма равишда тушунтирган.
Мактабгача ва мактаб таълими вазирлигининг 04.03.2024 йилдаги 04-28-445-сонли ижобий хулосаси берилган, бироқ Ҳамроқулов ҳамон навбатга қўйилмаган.

Сарвар Ўртачирчиқ тумани прокурори У.М.Комиловга мурожаат қилган ва прокурор ўз жавобида 2024-йил апрель ойидаги 4-193890\24-сонли хати билан Сарварни ижтимоий уй-жой олиш учун навбатга қўйиш зарурлиги ҳақида тақдимнома берган. Бироқ Ижтимоий ҳимоя агентлиги қонун, Вазирлар Маҳкамасининг қарори ва прокурор кўрсатмаларига эътиборсизлик қилишда давом этмоқда.

Етимнинг ҳуқуқларини бузиш

Мактабгача таълим ва мактаб таълими вазирлигидан ваколатлари Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Ижтимоий ҳимоя агентлигига ўтказилиши муносабати билан Сарвар қонуний уй-жойсиз қолди. Вазирлар Маҳкамасининг 656-сон қарорига кўра, агар етим бола 23 ёшга тўлгунга қадар навбатга қўйилмаган бўлса, Мактаб ва мактабгача таълим вазирлиги хулоса бериб, уни навбатга қўйиши шарт. Бироқ Ижтимоий ҳимоя агентлиги етим боланинг ҳуқуқларини эътиборсиз қолдиришда давом этиб, ҳокимлик хатолари туфайли Сарвар бир йил кечикиб қолгани, шунинг учун уни навбатга қўя олмаётганини даъво қилмоқда. Шундай қилиб, давлат идораларининг хатолари туфайли етим ҳали ҳам уйсиз қолмоқда. Давлат органлари ўз хатоларини тан олиш, вазиятни тўғрилаш ўрнига, масъулиятни бир-бирининг зиммасига юкламоқда, етимнинг давлат томонидан кафолатланган ҳуқуқларини қўпол равишда поймол қилмоқда!

Бюрократия ва бефарқлик

Бу воқеа тизимли муаммолар, мансабдор шахсларнинг лоқайдлиги ва масъулиятсизлиги қонунларда мустаҳкамлаб қўйилган адолат ва давлат кафолатларига ишончни барбод қилаётганига ёрқин мисолдир.

Сарвар етим бўлиб, бевосита масъулиятни адо этиш ўрнига, масъулиятни бошқаларга ўтказиб, жараённи кечиктиришни маъқул кўрадиган инсон тақдирига бефарқ мутасаддиларга дуч келмоқда. Натижада йигитнинг ҳаёти барбод бўлиш остонасида.

Тошкент шаҳар туманлараро маъмурий судида Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Ижтимоий ҳимоя агентлиги жавобгар, даъвогар – Сарвар Ҳамроқулов бўлган суд жараёни давом этмоқда. Умид қиламизки, суд адолатли бўлиб, етимнинг ҳақ-ҳуқуқини тиклаб, айбдорларни жазолайди.

Сарвар Ҳамроқулов иши ислоҳотлар зарурлигини, етим болалар ҳуқуқларини ҳимоя қилишга қаратилган қонунлар ижроси устидан назоратни кучайтириш зарурлигини кўрсатади. Саккиз йиллик қоғозбозликка йўл қўйган етимнинг тақдирига бефарқ бўлган амалдорлар шахсий жазоланиши даркор.