Бўстонлиқ туманида кўчмас мулкдан қандай маҳрум қилишмоқда

Сўнгги йилларда Тошкент вилоятининг Бўстонлиқ туманида хавотирли тенденция кузатилмоқда: кўчмас мулк ва ер участкалари эгалари коррупцион схемалар ва бюрократик тузоқларнинг гаровига айланмоқда. Ёрқин мисоллардан бири 2019-йил октабр ойида хусусий дам олиш маскани яратиш учун ер участкасини олган Рустам Длянчевдир. Кўп йиллик сармоя киритишдан сўнг у кадастр ҳужжатларини қалбакилаштириш ва собиқ мулкдорлар ва ҳукумат амалдорларининг фирибгарлиги туфайли участканинг йўқотиш фактига дуч келди.

Яққол қонунбузарликларга қарамай, суд уни жабрланувчи сифатида тан олмади, айбдорлар эса жазосиз қолди. Бу Ўзбекистон ҳуқуқ тизимига бўлган ишончни синдираётган ва кўплаб жабрланувчиларни ҳимоясиз ва адолатсиз қолаётганлигидан ягона ҳолат эмас.

2019-йилнинг 14-октабр куни Рустам Длянчев Тошкент вилоятининг Бостонлиқ туманидаги “Намуна” маҳалла фуқаролар йиғини ҳудудидаги Z.M.dan турар жой сотиб олган. 4,9 сотих ер участкаси 137,5 миллион сўмга сотиб олинган. 2020 йилда Длянчев “Амрсоул” оилавий корхонасига асос солди ва шахсий дам олиш масканини қуришни бошлади. 2024-йилгача Рустам катта сармоя киритди, дам олиш масканини ривожлантиришга инвесторларни жалб қилди, 2024-йил баҳор-ёз мавсумида унинг очилишини режалаштирди.

Бироқ 2024-йил феврал ойида Тошкент вилояти кадастр агентлиги томонидан фуқаролик ишлари бўйича Чирчиқ туманлараро судига 1,2 сотих ер участкасини ўзбошимчалик билан кўшиб олинган сифатида олиб қўйиш тўғрисида даъво аризаси киритилиб, бу ер сотиб олинган ернинг бир қисми эканлиги, бироқ олди-сотди шартномасида ёки кадастр ҳужжатларида кўрсатилмаганлигини даъво қилган. Длянчев бу вазиятни билмаган ҳолда, бу ерни бўшатиб, унда қурилган иншоотларни бузади, аммо масала шу билан тугамайди.

Ҳудди ўша, 2024-йил феврал ойида Бўстонлиқ туман прокуратураси томонидан ҳужжатларни қалбакилаштириш моддаси бўйича жиноят иши қўзғатилган. Текширув давомида аниқланишича, ушбу участканинг собиқ эгаси З.М кадастр инспектори билан тил бириктириб, Бўстонлиқ тумани ҳокимининг 2018-йил 21-апрелдаги 910-сонли қарорини қасддан қалбакилаштирган ва бу ҳаракат унга ушбу участкага кадастр ҳужжатларини расмийлаштириш имконини берган. Бўстонлиқ туманидаги нотариус сохта ҳужжатлар асосида тузилган битимни расмийлаштиради.

Жиноят ишлари бўйича Бўстонлиқ тумани суди 2024-йил 14-февралдаги қарори билан ер участкасининг собиқ эгаси З.М ва кадастр инспектори ҳужжатларни қалбакилаштиришда айбдор деб топилган, бироқ муддат ўтганлиги сабабли уларни Жиноят кодексининг 463-моддаси 3-қисми билан  жиноят учун даъво муддати ўтганлиги сабабли жазодан озод қилган. Суд, шунингдек, фуқаролик процессида ер участкаси масаласини кўриб чиқишга қарор қилди, бироқ Длянчевни жабрланувчи сифатида тан олмади ва унга етказилган зарар масаласини кўриб чиқмади.

Ҳукмга рози бўлмаган Рустам Длянчев Жиноят ишлари бўйича Тошкент вилояти судига апелляция шикояти берди. 2024-йил 12-март куни Бўстонлиқ вилояти прокуратураси томонидан кадастр ҳужжатлари ва олди-сотди шартномаларини ҳақиқий эмас деб топиш ва ерни Бўстонлиқ вилояти ҳокимлигига қайтариш тўғрисида даъво аризаси киритилиб, аслида Длянчевдан ер участкасини олиб қўйиш талаби қўйилган.

2024 йил 21 майда Фуқаролик ишлари бўйича суд ишни маъмурий судга ўтказади, у ерда Длянчевни жабрланувчи деб тан олиш ва олди-сотди битимини ҳақиқий эмас деб топиш тўғрисидаги апелляция кўриб чиқилади.

2024-йил май ойида Фуқаролик ишлари бўйича суд ишни Маъмурий судга ўтказди, унда олди-сотди битимини ҳақиқий эмас деб топиш ва ер участкасини Бўстонлиқ тумани ҳокимлигига қайтариш факти кўриб чиқилади.

Кадастр ҳужжатлари ва ҳоким қарорининг қалбаки эканлиги ҳужжатларни назорат қилиш ва текширишда чуқур тизимли муаммолар мавжудлигидан далолат беради. Битимни тасдиқлаган нотариус ё тегишли текширув ўтказмаган ёки фирибгарлар билан тил бириктирган. Бу эса Адлия вазирлиги ва нотариат тизими олдида саволлар туғдиради. Ернинг собиқ эгаси ва кадастр инспектори ҳеч қандай ҳақиқий жазога тортилмади. Бу эса суд-ҳуқуқ тизимига бўлган ишончни сусайтирадиган жазосизлик прецедентини яратади.

Рустам Длянчев тушиб қолган ҳолат ишни қайта кўриб чиқилишини, ишнинг барча ҳолатларини чуқур ўрганилишини, барча айбдорларни жавобгарликка тортишни ва жабрланган тадбиркорга етказилган зарарни қоплашни талаб қилади. Бу фуқароларнинг ҳуқуқ тизимига ишончини тиклаш ва ҳалол тадбиркорлар ҳуқуқларини ҳимоя қилишнинг ягона йўли.

P.S. Агар сиз ҳам шундай схема қурбонига айланган бўлсангиз ва Тошкент вилояти Бўстонлиқ туманидаги ер участкаларини ноҳақ рўйхатдан ўтказишдан азият чеккан бўлсангиз, бизга бот орқали мурожаат қилинг.