Данияда Рождество чегирмалари юртдошимиз нигоҳида

Рождество европаликлар учун энг кутилган, севимли ва муҳим байрамдир. Байрамнинг ўзи Рождество арафаси, 24 декабрь ва Рождество куни – 25 декабрдан иборат бўлишига қарамай, байрамга тайёргарлик бундан анча олдин бошланади. Байрамдан бир неча кун олдин, декабрдан анча олдин бошланадиган савдолар устунлик қилади. Хэллоуин байрами 31 октябрда тугаши биланоқ, ҳамма қора жума савдоларини интиқлик билан кутади. Шундан сўнг шаҳарларда чироқлар, долчин, мандарин, глинтвейн ва янги йил арчасининг хушбўй ҳидлари билан тўлган Рождество муҳити ҳукм суради.

Рождество савдоси анъаналари 19 асрга бориб тақалади, ўшанда фермерлар, деҳқонлар, озиқ-овқат ва кийим-кечак ишлаб чиқарувчилари шаҳар марказида тўпланиб, гавжум бозорларни ташкил қилишган.

Дастлаб кичик шаҳар ярмаркаси сифатида бошланган бўлса, бугунги кунда бу анъана катта замонавий маркетинг тадбирига айланган. Ишлаб чиқарувчилар ушбу даврда ўсиб бораётган истеъмолни қондириш учун ўз захираларини кўпайтиради. Чакана савдо тармоқлари, гипермаркетлар ва супермаркетлар нарх стратегиясини бирлаштириб, энг оммабоп товарлар нархини пасайтиради.

Оила аъзоларига совғалар бериш узоқ вақтдан бери мавжуд анъанадир, ҳар бир киши Рождество учун махсус нарсаларни сотиб олишга ҳаракат қилади. Ўтган йилларда истеъмол товарларига (озиқ-овқат эмас) 75% гача чегирмалар билан сотувлар Рождествонинг эртасига, 26 декабрдан баъзи мамлакатларда 27 декабрдан бошлаб содир бўлди.

Бу йил мен баъзи чакана савдо нуқталари Рождество арафасида ўз маҳсулотларини 25% чегирма билан реклама қила бошлаганини пайқадим.

Айтганча, Рождествода олинган кўплаб совғалар турли сабабларга кўра ўзингизга қайтади. Бироқ, бу йил, харид қобилиятининг пасайиши туфайли, чакана савдо тармоқлари биринчи марта, лекин Рождество арафасида бир хил машҳур совғалар учун 25% гача чегирмаларни таклиф қилмоқда.

Ҳар бир Европа мамлакатида Рождество истеъмол саватчасида акс этадиган кучли анъаналарга эга. Масалан, Данияда сариёғ, сут, сельдь, жавдар нони, ўрдак, картошка, марципан ва бошқа маҳсулотлар машҳур бўлиб, уларсиз Рождество дастурхони тўлиқ бўлмайди. Сентябрь ойидан бошлаб озиқ-овқат нархлари 16,7% га ошади, шунинг учун ишлаб чиқарувчилар ва чакана савдо тармоқлари бошқа товарлар нархи юқори бўлган пайтда асосий ассортиментда анъанавий чегирмаларни сақлаб қолишга ҳаракат қилади.

Оиламиз ҳар доим Янги йилни нишонлайди, шунингдек, Рождествонинг икки кунини яқинларимиз билан илиқ муҳитда ўтказамиз. Биз маҳаллий анъаналарни сақлашга интиламиз ва меню танлашда уларга риоя қилишга ҳаракат қиламиз, биз ҳар доим қарағай ўрмонининг хушбўй ҳиди билан ўралган ҳақиқий Рождество арчасини безатамиз. Бизнинг столимизда, албатта, карамелланган картошка, қизил карам ва реза-мевалар солинган ўрдак бўлади. Ва махсус Даниянинг «Рисаламан» ширинлиги эса адлҳида ширинликка айланади. Бу ширинлик қаймоқ, шакар, ваниль ва майдаланган бодом билан аралаштирилган гуруч пудингидан тайёрланади.

Бир йиллик юқори инфляция ва оила бюджетига босимдан сўнг, кўплаб оилаларнинг молиявий аҳволи Рождество арафасида босимни ҳис қилмоқда. Шу боис харидорлар инфляция энг кам таъсир қиладиган маҳсулотлар ва потенциал Рождество совғаларини танлашади.

Электроника, кийим-кечак, китоблар ва маиший техника – буларнинг барчаси янги йил совғалари озиқ-овқатдан фарқли ўлароқ, арзонроқ бўлди. Оммавий ахборот воситалари нарх индекслари ва тавсияларини эълон қилади. Бу йил Рождество кечки овқати қимматлашганини сезмаслик қийин. Бироқ, бу йилги Рождество кечки овқатининг нархи Данияда кўпчилик учун одатдагидан юқори бўлса ҳам, экспертлар инфляциянинг энг кам таъсири бўлган ва ақлли бўлиш орқали ортиқча харид қилмаслик учун турли хил вариантларни таклиф қилмоқда.

Фарход Ниязов,

2011 йилдан буён Данияда истиқомат қилаётган юртдошимиз