“Эзгу Амал” хайрия жамғармаси онкологик касалликларга эга болаларга қандай ёрдам бермоқда

Ўзбекистонда бепул тиббий хизмат кўрсатиш сифати билан боғлиқ муаммолар кўплаб баҳс-мунозараларга сабаб бўлиб, аҳоли орасида ҳақли эътирозларга сабаб бўлмоқда. Шубҳасиз, ҳаётимизни ва соғлиқни сақлаш хизматларини яхшилашга умид қилаётган соғлиқни сақлаш соҳасидаги жиддий ислоҳотлар олдида турибмиз. Бу ўзгаришларнинг ҳар биримиз учун нақадар муҳим эканини тушуниб, уни оптимистик руҳда кутамиз. Бироқ, болалар саратонини даволаш ҳақида сўз борганида, вақт мутлақо кечиктириб бўлмайдиган муҳим манбага айланади.

Бу вазиятда ислоҳотлар бошланишини ёки шароитлар яхшиланишини кутиш билан ўтказган ҳар кун жуда муҳим бўлиши мумкин. Шу боис “Эзгу Амал” каби хайрия жамғармааларининг фаолияти алоҳида ва муҳим аҳамият касб этади. Жамғарма нафақат бу ерда ва ҳозирда ёш беморларни зарур даволаш муолажалари билан уларни қўллаб-қувватлашга ёрдам беради, балки болалар онкологиясидаги вазиятни яхшилашга ҳам ўз ҳиссасини қўшади.

Кенг кўламли тизимли ўзгаришларни кутмасдан, 2018 йилдан бошлаб Жамғарма таъсисчилари ва кўнгиллиларининг ғайрати туфайли ўзининг беш йиллик фаолияти давомида “Эзгу Амал” болалар саратони билан тўқнашган оилалар учун муҳим ёрдамга айланди. Жамғарма зарур дори-дармонларни харид қилиш, операциялар учун пул тўлашдан тортиб, ота-оналарга психологик ёрдам кўрсатишгача бўлган салмоқли ишларни амалга оширди. Бу ёрдам кўплаб оилалар учун ўрнини ҳеч нима босолмайдиган кўмакка айланди. “Таскин” биринчи болалар хосписининг ташкил этилиши Соғлиқни сақлаш вазирлиги кўмагида “Эзгу Амал” жамғармаси томонидан амалга оширилган муҳим ташаббуслардан бири бўлди. Жорий йилда жамғарма бошқаруви Хилола Ходжаевага ўтди ва у жамғарма бошқарувининг янги раиси этиб тайинланди.

Суҳбатни бизнинг Youtube-каналимизда томоша қилишингиз мумкин:

Лола Исламова: Хилолахон, ўтган йили жамғармага салмоқли маблағ, қарийб 14 миллиард сўм йиғилди. Бу маблағлар қандай олинди? Уларни тақсимлашда шаффофлик қандай таъминланади?

Хилола Ходжаева: Аввало шуни айтмоқчиманки, “Эзгу Амал” жамғармаси номи номи билан эзгу амал. Биз Адлия вазирлигидан расмий рўйхатдан ўтган биринчи хусусий жамғармамиз. Бизнинг барча фаолиятимиз қонунда белгиланган тамойиллар асосида қурилган. Жамғарма бир нечта усуллардан фойдаланган ҳолда маблағ йиғишни амалга оширади. Фаолиятимиз бошида маблағлар хайр-эҳсон қутилари орқали йиғиларди, яъни бу пул йиғиш учун катта қутилар, улар Korzinka супермаркетлар тармоғида, шунингдек, бошқа савдо нуқталарида ўрнатилган. Исталган киши қутига пул ташлаб, жамғарма фаолиятига маълум ҳисса қўшиши мумкин эди.

Сўнгги беш йил ичида маблағ йиғиш воситалари сезиларли даражада кенгайди. Бугун биз хайрия қилишнинг бир неча усулларини таклиф қиламиз: сиз Click каби тўлов тизимлари орқали, шунингдек веб-сайтимизда эквайринг ёрдамида тўлашингиз мумкин. Барча тўловлар жамғарманинг жорий ҳисобрақамига банк ўтказмаси орқали амалга оширилади. Бошқа усул – юридик шахсларнинг хайриялари, компания тўғридан-тўғри пул миқдорини ўтказиш йўли билан буни амалга оширади. Жамғарманинг янги аъзоси сифатида мен кўрганларимдан жуда таъсирландим: кўплаб компаниялар катта ёрдам кўрсатди. Қизиғи шундаки, улар ўзлари, жамғарманинг сўровисиз, унинг миссиясида ёрдам беришни бошлади.

Лола Исламова: Одамлар жамгарма фаолиятини, пул йиғаётганингизни қандай билишади?

Хилола Ходжаева: Биринчи навбатда, болалар онкологиясидаги долзарб муаммолар ҳақида гапираётган оммавий ахборот воситаларига раҳмат айтишимиз керак, албатта. Масалан, болалар хосписи ҳақида бир қанча мақолалар эълон қилинган ва у ерда ушбу тиббиёт муассасасини ташкил этиш ташаббускори бўлган ва бугунги кунгача хосписга фаол ёрдам бериб келаётган Жамғарма ҳақида тилга олинади.

Шунингдек, Фейсбук, Телеграм, Инстаграм ижтимоий тармоқларида саҳифаларимизни очдик. Бу йилдан бошлаб биз LinkedIn тармоғида ҳам саҳифа очдик, у ерда Жамғарманинг фаолияти ҳақида гапирамиз. Бу ажойиб платформа, чунки у ерда хориждан ҳам, Ўзбекистондан ҳам йирик бизнес вакиллари бор.

Бундан ташқари, хайрия тадбирлари ва акциялар ўтказилади.

Жамғармага ташаббуслар билан мурожаат қилишади, масалан, Жамғармага келган ва хайрия тадбири ёки тадбир ўтказишни таклиф қилган хусусий мактаблар, тижорат ва нотижорат ташкилотлари ва муассасалар жуда кўп. Улар ўзлари алоқага чиқиб, уни оммалаштиришга ёрдам беришади, жамғарма фаолияти ҳақида гапиришади.

Лола Исламова: Билишимча, 13 апрель куни Жамғаармага пул ўтказмоқчи бўлган тадбиркор ва ишбилармон аёллар иштирокида тадбир бўлиб ўтади.

Хилола Ходжаева: Тўғри. Бу тадбиркорлар, хусусан, эгалари аёллар бўлган аёллар бизнеси вакиллари иштирокида катта тадбир. Шунингдек, унда дипломатик корпус ва Ишбилармон аёллар клуби вакиллари ҳам қатнашаади. Уларнинг ўзлари бизга жамғармамиз ҳақида гапириб бериш, маблағлар йиғиш ва хайриялар қилишга ёрдам бериш ташаббуси билан келишгаан.

Лола Исламова: Сизда мурожааатлар бўйича статистика борми? Сизга кўпроқ эркаклар ёрдам сўраб мурожаат қиладими ёки аёллар?

Хилола Ходжаева: Биз бундай таҳлил ўтказмаганмиз. Ҳар бир инсон меҳрибон юракка эга бўлиши мумкин: аёл ва эркак, муваффақиятли бизнесмен ҳам, оддий одам ҳам. Мен яқинда содир бўлган воқеани айтиб бермоқчиман. Бир киши қўлида боласи билан бизнинг офисга келиб, жуда хурсанд бўлиб, жамғармага ёрдам бермоқчи эканлигини айтди. Биз ундан қандай ёрдам беришни хоҳлашини сўрадик. 30 минг сўм бор, кимгадир ёрдам берайлик, деб хайрия қилмоқчиман, деб жавоб берди. Биз жамғармамизда максимал шаффофликни таъминлаш бўйича аниқ тартиблар мавжудлигини тушунтирдик ва ундан исталган тўлов тизими орқали веб-сайтнинг “Хайрия” бўлимига пул ўтказишни сўрадик. У бизнинг ҳисобимизга пул ўтказишга рози бўлди. Мааълум бўлишича, у боласи операция қилиниши керак бўлган клиникага борган, аммо улар яхши хабар олган – операция талаб қилинмагаан. Шундай қилиб, у бундан хурсанд бўлиб, дарҳол жамғармага боришга ва бошқа болаларга ёрдам беришга қарор қилган.

Лола Исламова: Бу жуда таъсирли.

Хилола Ходжаева: Бундай ҳодисалар тез-тез бўлиб туради, бу бизни руҳлантиради, бизга куч беради, илҳомлантиради.

Лола Исламова: Бугун биз шаффофлик ҳақида кўп гапирдик. Жамғарма ўз фаолиятининг шаффофлигини қандай таъминлайди ва ўз маблағларини хайрия қилганларга қандай ҳисобот беради.

Хилола Ходжаева: Биринчи навбатда тартиблар, ўрнатилган жараёнлар. Айтайлик, барча нақд пуллар ва хайр-эхсонлар ташланадиган қутиларни олаайлик.

Лола Исламова: Сўз супермаркетлардаги қутилар ҳақида кетяптими…

Хилола Ходжаева: Шу жумладан, Korzinka супермаркетларида ҳам. Бутун мамлакат бўйлаб қутиларимиз бор, биз шунчаки келиб, қутини очиб, пулни санаб, кейин муҳтожларга тарқатмаймиз. Биз махсус комиссия тузамиз, буйруқ чиқарамиз ва маълум ҳужжатларни берамиз. Комиссия жойига бориб, савдо нуқтасидан вакиллар ва гувоҳларни таклиф қилади ва барчаси биргаликда, яъни гувоҳларнинг кўз ўнгида маблағлар даставвал саналади ва сараланади. Айтишим мумкинки, бу жуда қийин иш. Куни кеча ўзим ҳам бу жараёнда қатнашдим.

Шу билан бирга, олти киши олти соат давомида пулларни саралайди. Кейин чакана савдо шохобчасининг кассирлари ҳаммасини санашга ёрдам беради, комиссия далолатнома тузади ва кейин пул дарҳол жамғарманинг хизмат кўрсатувчи банкига олиб борилади ва у ерда кассага топширилади. Яъни, бу маблағ дарҳол ҳисоб рақамига ўтказилади ва сиз у қайси савдо нуқтасидан келганини кузатишингиз мумкин.

Юридик шахслардан ёки хайрия тадбирлари ва йиғимлари доирасида тўпланган катта миқдордаги маблағлар келиб тушганида, биз ёрдам берамиз, бу ҳар доим шартномалар тузиш орқали расмийлаштирилади. Биз оилаларга нақд пул бермаймиз, шахсий карталарга пул ўтказмаймиз, лекин ёрдам бериш учун керакли нарсаларни сотиб оламиз.

Лола Исламова: Демак, бу маблағлар доим мақсадли, шундайми?

Хилола Ходжаева: Бизга келаётган барча маблағлар мақсадли. Ота-оналар дори-дармонларни сотиб олишни сўрашганида, биз уларни сотиб оламиз ва уларни тўғридан-тўғри қўлларига берамиз. Бундан ташқари, ҳар бир операция бухгалтерия бўлимида қайд этилади. Ҳуқуқий ҳужжатларга шартномалар, счёт-фактуралар ва банк операциялари киради. Биз мунтазам равишда веб-сайтимизда ҳисоботларни эълон қиламиз: ҳар чоракда ва ҳар йили. Бундан ташқари, ҳар йили биз йирик донорларни, кўнгиллиларни, ОАВ вакилларини ва жамғарма ҳамкорларини таклиф қилиб, қанча пул тўплаганимизни, қайси каналлардан фойдаланганимизни ва кимга ёрдам бера олганимизни батафсил айтиб бериш учун тадбирлар ташкил қиламиз.

Поликлиникалар учун асбоб-ускуналар сотиб олиш мақсадидаа юридик шахсларнинг катта маблағларини йўналтирамиз. Миллий болалар тиббиёт маркази учун жиҳозлар харид қилдик. Катта хайриялар эвазига марказни жиҳозлар билан таъминлашга муваффақ бўлдик, бу эса Ўзбекистонда болалар учун суяк илиги трансплантацияси операцияларини йўлга қўйиш имконини берди. Бундай операциялар Ўзбекистонда илгари амалга оширилмаган. Ушбу махсус жиҳоз шифокорларимизга ана шундай операцияларни айнан шу ерда, Ўзбекистонда ўтказишни бошлаш имконини берди.

Лола Исламова: Демак, Ўзбекистонда биринчи марта шифокорлар мураккаб операцияларни мустақил равишда амалга ошира бошлашди, энди Ўзбекистондан ташқарига чиқишга ҳожат қолмади, шундайми?

Хилола Ходжаева: Бу яна хорижда амалга оширилаадиган қиммат операция.

Лола Исламова: Яна бир қанча мураккаб операцияларни Жамғарма тўлаганидан хаабаарим бор…

Хилола Ходжаева: Ҳаражатлари жамғарма маблағлари ҳисобидан қопланган дастлабки олтита операцияни бошлашга кўмаклаша олганимиздан фахрланамиз. Бугунги кунга келиб, барча болалар соғлом ва тирик, бунинг учун биз чексиз миннатдормиз. Ҳозирда маркетинг бўйича гуруҳимиз ушбу болалар билан бир қатор мини-суҳбатлар тайёрламоқда, уларни тез орада ижтимоий тармоқларимизда эълон қиламиз.

Лола Исламова: Рамазон ойида содир бўлган жуда таъсирли воқеаларни баҳамлашгандингиз. Бизга ҳам гапириб берсангиз…

Хилола Ходжаева: Бизнинг телеграм каналимиз бор, унга тўлов тизимлари орқали ва веб-сайтимиздаги эквайринг орқали қилинган хайриялар ҳақида билдиришномалар автомат тарзда келади. Шундай қилиб, агар кимдир хайрия қилса, биз дарҳол бу ҳақда хабар оламиз. Кун охирида хайрияларнинг умумий миқдори ҳисоблаб чиқилади. Шундай кечаларнинг бирида 50 миллион сўмдан ортиқ маблағ тушганини кўриб, шу заҳотиёқ бу хабарни жамоага етказдим. Биз жуда хурсанд бўлдик, бу бизнинг учун камдан-кам учрайдиган омад деб ўйладим. Эртаси куни кечаси ҳам шунга ўхшаш воқеа бўлди: телеграмни очсам, яна 10 миллион сўм тушган экан. Яна 15 миллион, кейин 20-30 дақиқадан сўнг яна 20 миллион сўмдан ортиқ хайрия келганида буни муҳокама қилиб, жуда хурсаанд бўлдик. Мен ва жамоам тун бўйи завқ ва қувонч билан ухламадик. Халқимизнинг қалб меҳрига, баҳам кўришга тайёр эканига яна бир бор амин бўлдим. Биз учун 30 минг сўм ҳам, 50 миллион сўм ҳам бирдек қадрлидир. Мен, ҳиссиётли одам бўлганим учун, бундай дақиқалардан таъсирланаман. (кўз ёшларини артиб) Умид қиламанки, менинг ҳиссиётларимни тушунасиз ва кечирасиз.