Россия исломий мамлакатларга Ҳалол етказиб бериш ҳажмини оширишга тайёр

2023 йилда Россия ўзининг ҳалол давлат стандартларини жорий этган дунёдаги биринчи ноисломий давлатлардан бири бўлди. Ноябрь ойида Россиянинг Ҳалол сертификатлари Форс кўрфази мамлакатларида аллақачон тан олинди, бу Россия Федерациясидан БАА, Саудия Арабистони, Баҳрайн, Қувайт, Уммон, Қатар ва Яманга, кейинчалик Ўрта  Шарқ, Осиё ва Африканинг бошқа мамлакатларига маҳсулотларни етказиб беришни соддалаштиради.

2024 йил 14-19 май ойида Қозон шаҳрида (Россия Федерацияси, Татарстон Республикаси)  бўлиб ўтадиган “Россия – Ислом олами: КазанФорум” юбилей ХV Халқаро иқтисодий форумида Ҳалол соҳасидаги етакчи мутахассислар 2024-йилдан бошлаб ислом мамлакатлари бозорлари учун қандай имкониятлар очилиши ҳақида гапириб беришади. 

Ҳалол саноати Россияда ва дунёда сезиларли даражада ривожланмоқда. Бу мавзу ҳар йили Ислом ҳамкорлик ташкилоти давлатлари иштирокида ўтказиладиган Қозонфорумнинг асосий мавзуларидан бири бўлиб, бўлажак Форумда айниқса долзарб бўлади.

“Сўнгги йилларда Россия ва ИҲТ давлатлари ўртасидаги товар айирбошлаш ҳажми ошиб бормоқда. 2021-йилда у 113,3 миллиард долларни ташкил этди, бу 2017-йилга нисбатан 43,2 фоизга кўпдир”, — деди 57 давлатни бирлаштирган Ислом ҳамкорлик ташкилоти Бош котиби Ҳусайн Иброҳим Тоҳа КазанФорум-2023 иштирокчиларига қилган  мурожаатида. Унинг фикрича, ҳалол бозор ва ислом меъёрларига мос маҳсулотларни ўзаро етказиб бериш янги имкониятлар очмоқда. “Жаҳон ҳалол бозори жуда тез ўсиб бормоқда ва ҳозирда унинг қиймати 2,6 триллион долларга баҳоланмоқда. Умид қиламанки, Форум иши Россияда ҳалол саноати ва савдони янада ривожлантиришга ёрдам беради. 2028-йилга бориб эса бозор 11 триллион доллардан ошиши кутилмоқда”, — деб, таъкидлаган эди ИҲТ Бош котиби 2023-йилнинг май ойида.

Россия Федерациясида ташкил этилган Ҳалол компетенция маркази ва ҳалол маҳсулотларни сертификатлаш бўйича биринчи аккредитация қилинган орган (миллий ва халқаро стандартларга мувофиқ ишлаб чиқилган ягона давлат стандартлари бўйича) «Роскачество – Ҳалол» томонидан янги етказиб бериш имкониятлари кенгайтирилди. Ноябрь ойида у Кўрфаз ҳамкорлик кенгашининг аккредитация марказидан (GAC) сертификат олди – бу унинг сотилган маҳсулотларни сертификатлаш тизими билан ҳалол саноати пайдо бўлган минтақада тан олиниши.

“Биз “Ҳалол” сертификатлаш тизимини ўзаро тан олиш, тажриба ва билимларимиз билан ўртоқлашиш ва бутун дунё бўйлаб ҳамкасбларимизни ўқитиш йўлида ишлаяпмиз. Бизга барча агентликлар тўғри ишлаши, стандартларини янгилаши ва ходимларнинг юқори малакасини қўллаб-қувватлаши керак. Ва биз ҳар бир мамлакат ҳукумати номидан бундай компаниялар билан ҳамкорлик қилишга тайёрмиз”, – деди Саудия Арабистони Қироллигининг Озиқ-овқат ва фармацевтика умумий бошқармаси (SFDA) “Ҳалол” маркази директори Юсиф Салем Алхарби КазанФорум-2023да.

Шундай қилиб, Россияда Форс кўрфази мамлакатлари бозорларида ишлаш учун аккредитация қилинган биринчи Ҳалол сертификатлаш органи пайдо бўлди. Мутахассисларнинг фикрича, бу экспортни соддалаштиради, харажатларни камайтиради ва етказиб берувчи компаниялар имкониятларини оширади. Россия Федерациясининг истиқболли ҳалол маҳсулотлари орасида парранда гўшти, мол гўшти, қандолат ва сут маҳсулотлари бор. Таъминот нафақат Форс кўрфази мамлакатларига кўпайиши мумкин – ҳозирда Роскачество-Ҳалол маъмурияти ва бошқа бир қатор ислом давлатларидан аудит ўтказилмоқда. Сертификатлаштириш соҳасида Эрон, Индонезия, Малайзия, Туркия, Қозоғистон, Қирғизистон каби давлатлар билан ҳам алоқалар ривожланиб бормоқда. Келажакда Россия Федерациясида сертификатланган маҳсулотлар хорижда автоматик равишда Ҳалол стандартларига жавоб беради деб тан олиниши мумкин.

Шу билан бирга, Россияда биринчи миллий стандартлар 2017 йилда КазанФорумда Ҳалол стандартлаштириш бўйича ўзининг техник қўмитасини яратиш тўғрисида қабул қилинган қарор натижасида пайдо бўлди.

КазанФорум-2024 ҳалол маҳсулотларнинг жаҳон бозори ривожига таъсир кўрсатадиган янги қарорлар ва халқаро шартномаларни қабул қилиш учун платформага айланиши мумкин.

Форум меҳмонлари – экспертлар ва бозор иштирокчилари Россияда “Ҳалол”ни аккредитация қилиш схемасини ишлаб чиқиш ва ислом мамлакатлари билан маҳсулотларни ўзаро тан олиш механизмини муҳокама қиладилар, “Ҳалол” инфратузилмаси соҳасида тажриба ва илғор тажриба алмашадилар. Шунингдек, масалалар қаторида: жадал ривожланаётган ва тобора кўпроқ саноат: озиқ-овқат ишлаб чиқариш, молия, туризм, тиббиёт каби соҳаларни ўз ичига олган ҳалол саноати бўйича мутахассислар тайёрлашнинг замонавий тизимини шакллантириш.

Иқтисодий, илмий ва технологик ҳамкорлик “Россия Ҳалол ЭКСПО 2024” кўргазмаси Форумнинг анъанавий муҳим воқеаси – Россияда ҳалол стандартлари бўйича лойиҳаларнинг энг йирик кўргазмаси, халқаро ишбилармонлик алоқалари ва ҳамкорликни йўлга қўйиш платформасига айланади. Бу ерда озиқ-овқат, ноозиқ-овқат маҳсулотлари, улгуржи ва чакана савдо, машинасозлик, қурилиш, мода ва гўзаллик саноати, молия ва инвестициялар, туризм, таълим, ИТ, соғлиқни сақлаш соҳасидаги ҳалол хизматлар тақдим этилади.