O‘zbekistonda elektromobillar: chiroqlar o‘chganida va elektr narxlari oshganida

So‘nggi yillarda O‘zbekistonda energiya manbai sifatida elektr energiyasidan foydalanadigan transport keng ommalashmoqda. Biroq, mamlakatda «yashil» transportning tarqalishi bir tekis bo‘lmadi, davlat tomonidan qilingan barcha sa’y-harakatlarga qaramay, faqat 2021 yildan boshlab kuchaydi. Quyida elektromobillarga bo‘lgan talabning o‘sish sabablarini, ular respublikada qachon ishlab chiqarila boshlanishi va kelajakda qanday muammolar bo‘lishi mumkinligini ko‘rib chiqamiz.

“Yashil chiroq”

O‘zbekistonda elektromobillar ommalashib borayotganining asosiy sababi davlat tomonidan ularni xorijdan olib kirishda qator imtiyozlar joriy etilgani bo‘ldi. Shunday qilib, 2019 yil 1 yanvardan boshlab elektromobillar importiga nol bojxona stavkasi qo‘llanila boshlandi, biroq dastlab uni 10 foiz qilib belgilash taklif etilgandi. Bundan tashqari, elektromobillar importi uchun aksiz solig‘i stavkasi nolga tenglashtirildi. Shunday qilib, elektromobilni olib kirishda uning egasi QQS va turli to‘lovlarni, shu jumladan yo‘l fondi va bojxona rasmiylashtiruvi uchun to‘lovlarni amalga oshirishi kerak.

Prezident Shavkat Mirziyoyev 2021 yil sentyabr oyida Soliq kodeksiga yangi band kiritilgan qonunni imzoladi. Yangilikka ko‘ra, mamlakatga elektromobillarni olib kirganda ular transport vositalari yig‘imlarini to‘lashdan ozod qilingan.

Yuzaga kelgan sharoitda elektr transporti ko‘plab O‘zbekiston fuqarolari uchun chet el avtomobillariga muqobil hisoblanadi, bu import bojlari va yig‘imlarini to‘lashni talab qiladi, ular esa, o‘z navbatida, ularning narxini oshiradi. Elektr transporti deyarli barcha to‘lovlardan ozod qilinganiga qaramay, u darrov ommabop bo‘lmadi – buning uchun bir necha yil kerak bo‘ldi.

Batafsil material bilan ushbu havola orqali tanishishingiz mumkin.