Ayni kungacha Olimpiya o‘yinlarida ishtirok etayotgan 66 mamlakat va hududlar hech qachon Olimpiya medalini qo‘lga kiritmagan
1896-yilda zamonaviy o‘yinlar boshlanganidan buyon 150 dan ortiq mamlakat va hududlar medallarga da’vogarlik qilgan bo‘lsa-da, ular orasida deyarli bir asrlik ishtirokida birorta ham medal qo‘lga kiritmaganlar ham bor, deb yozadi zakon.kz The New York Times gazetasiga tayanib.
70 ga yaqin mamlakat va hududlar, ya’ni xalqlar paradining uchdan bir qismi yoz yoki qishda hech qanday intizom bo‘yicha Olimpiya o‘yinlari sovrindori bilan maqtana olmaydi. Ba’zilar, masalan, 2016-yilda Olimpiada o‘yinlariga o‘zining birinchi jamoasini yuborgan Janubiy Sudan, endigina sinab ko‘rishni boshlaydi. Boshqalar, masalan, Monako, bir asrdan ko‘proq vaqt davomida shunday qilishmoqda.
Yana bir misol, Janubiy Amerikaning 12 million aholisi bo‘lgan Boliviya o‘yinlarida birinchi marta 1936-yilda qatnashgan. Olimpiadaga 22 ta sayohat (15 yoz va yetti qish) davomida uning sportchilari hech qachon shohsupada turmagan.
XOQ maʼlumotlariga koʻra, Olimpiya oʻyinlarida tez-tez qatnashgan va xuddi shunday qoniqarsiz natijalarga erishgan yagona davlatlar Monako (32 marta) va Andorra (25).
Xuddi shunday, 31 million aholisi bo‘lgan Nepal ham Olimpiada o’yinlariga qilgan 18 ta safarida birorta ham rasmiy medalni qo’lga kirita olmagan va Osiyo davlatlari orasida Myanma bilan umidsizlikka uchragan.
Maqola mualliflari bunday muvaffaqiyatsizliklarni kam moliyalashtirish bilan bog‘laydilar: mamlakat qanchalik qashshoq bo‘lsa, sportchilarni Olimpiya standartlariga tayyorlash shunchalik qiyin bo‘ladi. Yuqorida tavsiflangan mamlakatlar, Monakodan tashqari (taxminan 40 ming kishiga ega) GPP darajasi past va davlat byudjeti past.
“Mamlakat ishtirokchilarning mashg‘ulotlari, oziq-ovqatlari, jihozlari yoki stipendiyalariga ko‘p mablag‘ sarflay olmasa, medal sovrindorlarini yetishtirish qiyinroq, deydi rasmiylar va sportchilar. Aksariyat olimpiyachilar esa LeBron Jeyms, Simone Bils va Rafael Nadal kabi multimillioner emas, shuning uchun bu elita saviyasidagi raqobat moliyaviy qiyinchiliklarga olib kelishi mumkin”, — deyiladi maqolada.
Olimpiada sovrindorlari ro‘yxatida sportchilarni tayyorlashga katta mablag‘ sarflash imkoniyatiga ega bo‘lgan va undan unumli foydalanayotgan davlatlar yetakchilik qilmoqda. Shunday qilib, AQSh eng ko’p medalga ega – 2975. Ulardan keyin: sobiq SSSR (1204), Germaniya (1058), Buyuk Britaniya (955) va Frantsiya (898).
Bugungi Olimpiadada o‘z mamlakatlariga ilk medallarni qo‘lga kiritgan qahramonlar ham qatnashdi: shanba kuni Stade de Frans stadionida ayollar o‘rtasida uch hatlab sakrash bo‘yicha Karib dengizidagi Dominika orolidan 30 yoshli Tea Lafon-Gudson oltin medalni qo‘lga kiritdi. Va ko’p o’tmay, Karib dengizidagi Sent-Lyusiya orolidan 23 yoshli Julienne Alfred ayollar o’rtasida 100 metrga yugurishda oltin medalni qo’lga kiritdi.
Sharhlar