Россия Марказий Осиё фуқароларини Украина билан урушга ёллаган ҳолда, уларга нималарни таклиф қилмоқда

Сўнгги пайтларда ахборот майдонида, хусусан, муҳожирларга қаратилган телеграм каналларида Украинага қарши урушда қатнашиш учун Марказий Осиёдан фуқароларини жалб қилиш ҳақидаги хабарлар кўпаймоқда. Ушбу хабарларда 1 миллион рубль олиш таклифлари ва махсус ҳарбий қисмларда элита мақомига эга бўлиш ваъдалари мавжуд.

Нималарни ваъда қилишмоқда?

Шундай реклама постларидан бири, масалан, Мигрантлар телеграм-каналида, ҳамма нарсани қандай бўлса, шундай қилиб кўрсатилган:

«Шошилинч! 1 000 000 рубль олишга ва Москва областининг элита полкига киришга шошилинг”.

Зобитлар, прапоршчиклар ва оддий аскарларни ўз ичига олган полкнинг ташкил этилиши ҳақида сўз боради. Тайёргарлик тугаганидан сўнг улар жанговар ҳудудга жўнатилади. Улар ойига 200 минг рубль миқдорида маош, энг яхши анжомлар, жумладан, дрон ва тепловизорлар, шунингдек, юқори тоифали инструкторлар қўлида тайёргарликдан ўтишни ваъда қилмоқда.

Ўтган йили Москва области губернатори Андрей Воробьёв ушбу полк ҳақида гапириб, унинг алоҳида назорат остида бўлишини таъкидлаган эди. Губернаторнинг сўзларига кўра, вазифа жанговар шароитларда ўзини муносиб кўрсата оладиган жанговар бўлинма яратилади, шунинг учун йигитлар жиддий ва пухта тайёргарликдан ўтказилади.

Россия президенти Владимир Путин 2023 йилда 300 минг кўнгилли билан шартномалар имзоланишини эълон қилганди, бу 2022 йил 21 сентябрдан 29 октябргача сафарбар қилинган сонга тенг. ОАВ муҳожирларни ёллашнинг бундай усуллари Россия расмийларининг кенгроқ стратегиясининг бир қисми эканлигини таъкидлади.

Мигрантларга юқори маош ваъдасидан ташқари, фуқароликни тезлаштириш таклиф этилади ёки аксинча, сафарбарликдан қочгани учун депортация билан таҳдид қилинади.

Муҳожирларнинг урушдаги иштироки бўйича BBC текшируви

Айни пайтда, Марказий Осиёдан урушда қатнашган муҳожирларнинг аниқ сони ва улар орасида ҳалок бўлганлар сони ҳақида ҳалигача аниқлик йўқлигини таъкидлаш жоиз.

Kloop ва «Радио Азаттык» томонидан олиб борилган текширувлар шуни кўрсатдики, Марказий Осиёдан юзлаб муҳожирлар Россия қўшинлари томонидан босиб олинган Украина ҳудудларига ишлаш учун юборилган.

BBC Рус хизмати ўтган йили Марказий Осиё давлатларининг камида 93 нафар фуқароси (19 нафари Қирғизистон, 34 нафари Ўзбекистон ва 40 нафари Тожикистон фуқароси) Россия учун жангларда ҳалок бўлганини хабар қилганди.

Шунингдек, текширув муҳожирлар, айниқса қамоқхоналардан ёлланганлар урушнинг шафқатсиз ҳақиқатига қандай дучор бўлишларини, кўпинча қурбон бўлишларини кўрсатмоқда.

Айни пайтда, ўтган йилнинг август ойида Тожикистон ички ишлар вазири Рамазон Раҳимзода матбуот анжуманида журналистларнинг саволларига жавоб берар экан, бу мавзуга илк бор тўхталиб ўтди.

Унга кўра, Россиянинг ахлоқ тузатиш муассасаларида жазо ўтаётган 100 га яқин Тожикистон фуқароси Украина ҳудудидаги ҳарбий амалиётларда қатнашиш учун юборилган.

Шу билан бирга, Раҳимзода Россия Тожикистонга ушбу вазият бўйича ҳеч қандай маълумот бермаётганини таъкидлади.

Бундан ташқари, икки давлат ўртасида урушга жўнатилган фуқаролар тақдири ҳақида маълумотлар алмашинувини тартибга солувчи расмий келишув мавжуд эмас.

Шунингдек, Тожикистон Меҳнат, миграция ва бандлик вазирлиги ўтган йилнинг февраль ойида Россия қамоқхоналарида сақланаётган мамлакат фуқароларининг ўзлари Украинага қарши урушда қатнашиш тўғрисида шартнома имзолаганини билдирган эди.

Тожикистон қонунчилигига кўра, хорижий урушларда иштирок этиш жиноят ҳисобланиб, бунинг учун ЖКнинг 401-моддаси (Ёлланиш) биринчи қисмига кўра 12 йилдан 20 йилгача озодликдан маҳрум қилиш жазоси назарда тутилган.

ОАВ хабарларига кўра, ўнлаб Тожикистон фуқаролари Украинадаги жангларга жўнатилган. Кимдир ихтиёрий шартнома имзолаган, кимгадир Россия қамоқхонасидан муддатидан олдин озодликка чиқаришни ваъда қилишган, кимдир Россия паспортини олиш ваъдасига ишонган. Тожикистонликларнинг урушда ҳалок бўлганига оид камида 20 та ҳолат қурбонларнинг яқинлари томонидан тасдиқланган.