Украина Ташқи ишлар вазирлигининг Будапешт меморандуми имзолангани 30 йиллигига бағишланган баёноти

2024 йил 5 декабрда Украина учун хавфсизлик кафолатларини таъминловчи меморандум имзоланганига 30 йил тўлади. Бу ҳужжат, Украинанинг Ядро қуролини тарқатмаслик тўғрисидаги шартномага қўшилишига қарши, мамлакат хавфсизлигини, суверенитетини ва ҳудудий яхлитлигини таъминлаши керак эди. Меморандум учинчи энг катта ядро қуроли салоҳиятига эга бўлган давлатдан, Украинанинг ядровий қуролдан воз кечиши эвазига хавфсизлик кафолатлари тақдим этилиши керак эди. Аммо, 2014 йилда Россия, меморандумни биринчи бўлиб бузиб, Украина қарши агресияни бошлади ва бу 2022 йилда тўлиқ миқёсли урушга айланишига олиб келди.

Украина Ташқи ишлар вазирлиги таъкидлайдики, Россиянинг Будапешт меморандумини бузиши хавфли бир мисол бўлиб, ядро қуролидан воз кечиш ғоясига нисбатан ишончни заифлаштирди. Бу ҳолат, бутун дунё бўйлаб хавфсизлик таҳдидларининг ошишига сабаб бўлди. Вазирлик, Украина учун ҳуқуқий жиҳатдан мажбурий ва самарали хавфсизлик кафолатларининг тақдим этилиши зарурлигини, шунингдек, мамлакатнинг хавфсизлигини таъминлаш учун ягона ҳақиқий йўл – НАТОга тўла аъзо бўлиш эканлигини таъкидламоқда.

«Будапешт меморандумининг ҳеч қандай ўрнини босувчи ёки альтернативаси йўқ, Украина учун ягона кафолат – НАТОга аъзо бўлишдир», деб таъкидланади вазирлик баёнотида. Шу муносабат билан, АҚШ, Буюк Британия, Франция, Хитой ва Ядро қуролини тарқатмаслик шартномасига аъзо барча давлатларни, Украина учун самарали хавфсизлик кафолатларини тақдим этишга ва уни НАТОга қўшилишига ёрдам беришга чақирмоқда.

Будапешт меморандумининг имзолангани 30 йиллиги муносабати билан, Украина халқаро ҳамжамиятдан Россиянинг кейинги агрессиясини тўхтатиш ва ядро қуролидан воз кечиш принципларига бўлган ишончни тиклаш йўлида аниқ қадамлар кутмоқда.