Ўзбекистонда 2500 та электр зарядлаш станциялари қурилади, амалдорлар электромобилларга ўтказилади

Ўзбекистонда 2025 йилга бориб электромобилларни зарядлаш станцияларининг сони камида 2500 донага етиши керак. Бу Президентнинг электр транспортидан фойдаланиш инфратузилмасини кенгайтириш тўғрисидаги қарорида назарда тутилган, деб ёзади “Фергана” нашри.

Маҳаллий ҳокимият органларига 2023 йилда зарядлаш станцияларини ўрнатиш учун 1400 та объектни аукционга қўйиш топширилди. Ҳудудий электр тармоқлари корхонаси йўллар бўйлаб камида 500 та станция ўрнатиши керак.

Тадбиркорларга 2023 йил 1 январдан бошлаб электр энергиясини ўзларининг зарядлаш станциялари орқали сотишга рухсат берилди. Шу билан бирга, улар мамлакатда тасдиқланган электр энергияси тарифларидан қатъи назар, хизмат нархини мустақил равишда белгилайди.

Тадбиркорлар уч йил муддатга зарядлаш пунктлари ва автотураргоҳлар остидаги ер солиғи, шунингдек, электр зарядлаш станцияларига тегишли мол-мулк солиғини тўлашдан озод этилди. Шунингдек, улар ускуналар учун божхона тўловларидан ҳам озод қилинган.

2024 йил 1 январдан бошлаб барча қурилаётган савдо ва бизнес марказлар, кўнгилочар ва дам олиш масканлари, ёқилғи қуйиш шохобчалари, меҳмонхоналар ва халқаро ва миллий автомобиль йўллари бўйидаги инфратузилма объектларининг ҳаммаси зарядлаш станциялари билан жиҳозланиши лозим.

Яна бир қарор – “Электромобиллар ишлаб чиқаришни ташкил этишни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорда давлат бошқаруви органлари ва маҳаллий давлат ҳокимияти органларини электр транспорти билан таъминлаш белгиланган.

Вазирликлар, идоралар, давлат қўмиталари, ҳокимликлар ва устав фондида давлат улуши 50 фоиздан кам бўлмаган корхоналар учун жами 3863 дона электромобил харид қилиш режалаштирилган.

Энг кўп автомобиль Ички ишлар вазирлиги (1154 та), Сув хўжалиги вазирлиги (395 та), «Ўзавтосаноат» (270 та) ва Халқ таълими вазирлиги (260 та)га берилади.

2030 йил 1 январга қадар Ўзбекистонда ишлаб чиқарилган электромобиллар ва гибрид транспорт воситалари утилизация тўловидан, импорт қилинадиган бутловчи қисмлар (автомобиль комплектлари) ва улар учун эҳтиёт қисмлар, шунингдек, материаллар ва жиҳозлар божхона тўловларидан озод этилади.

Ишлаб чиқарувчилар электромобиллар ишлаб чиқариш лойиҳаси бошланган кундан бошлаб икки йил ичида йирик узелли йиғиш (CKD) ёки тайёр автомобиллар (CBU) учун автомобиль тўпламларини божхона тўловлари ва утилизация тўловларисиз импорт қилишлари мумкин бўлади. Улар томонидан импорт қилинадиган электр транспорт воситаларининг сони ташкил этилган қувватнинг 50 фоизини ташкил қилиши мумкин, лекин йилига 10 мингдан ошмаслиги керак.

2030 йил 1 январга қадар электр транспорт воситалари ва гибридларда йўловчи ташиш хизматларини кўрсатувчи юридик ва жисмоний шахслар лицензия олиш учун давлат божини тўлашдан озод этилади.

Маҳаллий ишлаб чиқарилган электромобиллар ва гибридларнинг харидорлари 1200 БҲМ дан (базавий тахминий қийматдан) ошмайдиган автокредитлар бўйича Марказий банкнинг асосий ставкасидан ортиқ, лекин 10 фоиз пунктидан кўп бўлмаган қисмини (ҳозир БҲМ 300 000 сўмни, 27 долларни ташкил қилади) – яъни 360 миллион сўмни (32 142 АҚШ доллари) қоплашга умид қилишлари мумкин.

Қарор билан Ўзбекистонда саноат усулида электромобиллар ва гибрид автомобиллар ишлаб чиқаришни ташкил этиш ва улардан фойдаланишни оммалаштириш бўйича “Йўл харитаси” тасдиқланди.

Шу тариқа Ўзбекистон ҳукумати “яшил иқтисодиётга” ўтишни жадаллаштириш, атмосферага ташланадиган зарарли чиқиндилар миқдорини камайтириш ва аҳоли ўртасида электромобилларни оммалаштириш ниятида.

Давлат статистика қўмитасининг маълумотларига кўра, жорий йилнинг 11 ойи давомида ўзбекистонликлар жами 61,3 миллион долларлик 1912 та электромобил харид қилган, 2021 йилнинг шу даврига нисбатан импорт 1223 тага ошган. Автомобилларнинг кўпчилиги (1675 та) Хитойдан олиб келинган.