Кир ювиш кукуни содда харидорларнинг чўнтагини “қуритиш” усули сифатида

Ишончга кириб олиш фирибгарлиги дунё каби қадимийдир, кўпчилик буни тан олади ва шу боис етарлича эҳтиёткор. Дунёнинг исталган нуқтасидан энг машҳур брендларни етказиб бера оладиган онлайн -дўконларнинг пайдо бўлиши бу ҳодисага янги ҳаёт бағишлади.

Anhor.uz таҳририятига фирибгарликнинг барча белгиларига эга маркетинг схемасининг қурбонига айланган бир нечта киши мурожаат қилди.

BEVERLee FZE (БАА) компанияси 2020 йилда БААда рўйхатга олинган. Компания ўзини потенциал харидорларга халқаро ҳамкор лойиҳа – Япониянинг Shiseido Seiyaku Corporation лабораторияси  томонидан яратилган Shiseido Pharmaceutical фабрикаларидан бирида ишлаб чиқарилган табиий соғлиқни сақлаш дастурларини таклиф этувчи онлайн -дўкон сифатида таништиради. Компания мижозларга содиқлик дастури деб номланган тармоқ маркетинг тизими бўйича ишлаган. Мижозларга «умумий мақсадлар билан бирлашган мутахассислар жамоаси» томонидан ўзлаштиришга ёрдам берувчи ўқув технологияларининг ноёб тизими таклиф этилади.

Профессионаллар гуруҳидан BEVERLee президенти ва асосчиси Николай Ли, BEVERLee Club (Қозоғистон) директори Роза Андагулова, уларнинг Ўзбекистондаги вакиллари, таълим технологиялари бўйича вице -президенти Нигора Ли, Исломбек Рихсиев ўрин олган.

Интернет -дўконнинг тақдимоти Тошкентда анча кенг ўтказилди, бу харидорларни жалб қилиш тажрибаси ва истагини оқлади, албатта – мингга яқин фуқаронинг ҳар бири 70 АҚШ долларилик кир ювиш кукунини сотиб олишга буюртма бериб, компаниянинг мижозига айланди. Товар учун пулни харидорлар электрон ҳамёнга ўтказади (beverleebank.com).

«2020 йил декабр ойида мен BEVERLee электрон ҳамёнига битта кир ювиш кукуни ўрами учун 70 АҚШ доллари ўтказдим. Бундан ташқари, танишларимга – компаниянинг мен каби мижозларига, жами 14630 АҚШ доллари (уларнинг шахсий ҳамёни йўқ эди) миқдорида пул ўтказдим «, – деб ёзади жабрланувчи М.С. таҳририятга қилган мурожаатида. Кир ювиш кукунини етказиб бериш муддати ўттиз кундан ошмаслиги керак эди, лекин харидорлар ҳали ҳам товарларни олмаган ёки пулларини қайтариб олишмаган.

2021 йил январ ойида «BELEEgion » МЧЖ Тошкентда рўйхатдан ўтказилади, унинг ягона муассиси Нигора Ли, компания раҳбари Заир Тошхўжаев (http://registr.stat.uz/ юридик шахс тўғрисидаги маълумотлардан). Бугунги кунда бу компания ўзини BEVERLee FZE (БАА) ва BEVERLee CLUB (Қозоғистон) вакили деб атайди. Айнан мана шу компания маҳсулотларни (худди шу 70 долларлик кир ювиш кукунини) Тошкент марказидаги ўз офисида сотади, лекин харидорларга товарларнинг сифати, келиб чиқиши тўғрисидаги ҳужжатларни ва сотиб олинган товарлар учун квитанцияни тақдим этмайди.

Таҳририятда на товарни, на пулни қайтариб олмаган истеъмолчиларнинг шикоятлари ва битимлари реестри мавжуд. Компаниянинг алданган мижози М.С. Ўзбекистон Президенти портали, Тошкент шаҳар прокурори ва Монополияга қарши курашиш қўмитаси ҳузуридаги Истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш агентлигига шикоят билан мурожаат қилган.

Маълумот: Қозоғистон Республикаси фуқароси Николай Ли 2010 йилда рафиқаси Нигора Ли (Ўзбекистон фуқароси) билан биргаликда Ўзбекистонда BENELUX компаниясини ташкил қилган. Маълум бўлишича, компания катта миқдордаги валюта бойликларини ноқонуний равишда сотиб олиш ва сотиш билан шуғулланган, солиқлар ва бошқа мажбурий тўловларни тўламаган, айниқса катта ҳажмда, савдо, хизмат кўрсатиш қоидаларини бузган ва жиноятлардан олинган даромадларни қонунийлаштириш билан шуғулланган. Николай Ли 2012 йил 24  августда Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 177 -моддаси 3 -қисми, 184 -моддаси 3 -қисми, 189 -моддаси 3 -қисми 243 -моддаси 3 -қисми билан 10 йил муддатга озодликдан маҳрум этилган. Бироқ, амнистия натижасида 2 йилдан кейин  шартли равишда озод қилинган, шундан сўнг у Қозоғистонга жўнаб кетган.

Яъни, 9 йилдан сўнг, Николай Лининг рафиқаси Нигора Ли ягона асосчи ва Исломбек Рихсиев директор сифатида, иккита компания – “LEE CO” МЧЖ ва “BELEEGION” МЧЖ доирасида қонунийлиги шубҳали бўлган фаолиятни амалга оширмоқда.

Ишонувчан мижозларни алдашдан ташқари, бу компаниялар «Валютани тартибга солиш тўғрисида» ги қонунни бузган. Компаниялар ўз мижозларига нархларни АҚШ долларида кўрсатилган ва тўлов фақат АҚШ долларида қабул қилинган.

Қонунга кўра Ўзбекистон ҳудудида  товарлар ва хизматлар учун барча ҳисоб -китоблар ва тўловлар, тарифлар ҳисоби, камдан -кам ҳолларни ҳисобга олмаганда, миллий валютада амалга ошириш белгиланган. Қонун Ўзбекистон ҳудудида сотиладиган товарлар (ишлар, хизматлар) нархларини чет эл валютаси ва шартли бирликлар билан боғлашга йўл қўймайди.

Худди шу асосда, президентнинг 2017 йил 2 сентябрдаги УП-5177-сонли «Валюта сиёсатини либераллаштириш бўйича биринчи навбатдаги чора-тадбирлар тўғрисида» ги фармони талаби бузилган бўлиб, у товарлар (ишлар ва хизматлар) учун, халқаро амалиётга мувофиқ ,халқаро тўлов карталари орқали тўловларни истисно қилганда, чет эл валютасидаги тўловларни тақиқлайди. Шунингдек, ушбу фармонда «товарлар, ишлар ва хизматлар нархлари ва тарифлари ҳамда компаниялар устав капиталига қўйиладиган минимал талаблар фақат миллий валютада белгиланиши» ўрнатилган.

Бундан ташқари, компания » Ўзбекистон Республикасида чакана савдо қоидалари”ни бузган (Вазирлар Маҳкамасининг 2003 йил 13 февралдаги 75 -сонли қарорига 1 -сонли илова) – товарларнинг келиб чиқиши, сифати тўғрисида ҳужжатлар тақдим этилмаган, харидорларга товарларни тўлаш учун квитанция берилмаган.

Ўнлаб алданган фуқароларнинг мурожаатлари эътибордан четда қолмади: куни кеча Олмалиқ прокуратураси Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 168 -моддаси 4 -қисми “а” бандида кўзда тутилган  «фирибгарлик»  жинояти белгилари бўйича“LEE CO” МЧЖ ва “BELEEGION” МЧЖ компанияси директори  Исломбек Рихсиев ва бошқа бир қанча гумондорларга нисбатан жиноят ишини очди ва кўриб чиқиш учун ишни Олмалиқ шаҳар ички ишлар бўлимига топширди.

Энди ушбу компаниялар вакилларининг хатти -ҳаракатларидан жабрланган барча фуқаролар тегишли баёнот билан Олмалиқ ИИБга мурожаат қилишлари мумкин.

Адолат тикланадими, Ўзбекистоннинг содда фуқаролари ўз пулларини қайтариб оладими – буларнинг барчаси жамоатчиликни қизиқтиради.  Шу боис у ички ишлар органлари фуқаролар манфаатларини виждонсиз одамларнинг тажовузларидан ишончли ҳимоя қилаётганини билиши муҳим.

Anhor.uz таҳририяти жамоатчилик томонидан кенг муҳокама қилинаётган бу ишнинг боришини кузатиб боради.