Байден Исроилга танбеҳ берди ва АҚШ ҳарбийлари Ғазо секторига озиқ-овқат ҳамда юкларни ҳаводан ташлашини айтди

АҚШ президенти Жо Байден жума куни,  Ғазо секторида кенгайиб бораётган гуманитар фалокатга ёрдам сўраб навбатда турган фаластинликларнинг ўлими эътиборни жалб  этгандан сўнг бир кун ўтиб, Ғазо секторига озиқ-овқат ва юкларни ҳарбий ҳаво орқали юборишнинг биринчи режасини эълон қилди.

Байден АҚШнинг ҳаводан ёрдам тушириши яқин кунларда амалга ошишини айтди, бироқ ҳеч қандай тафсилотлар бермади. Бошқа давлатлар, жумладан Иордания ва Франция ҳам Ғазо секторига гуманитар ёрдамни ҳаводан ташлаган.

Жо Байден Исроилни танбеҳ қилиб, Ғазога кўпроқ ёрдам кўрсатишга рухсат бермагани учун «узр йўқлигини» айтди. Байденнинг баёноти ва танқиди Исроилнинг анклавга бир неча ойлик ҳужумларидан сўнг ҳудудда тобора оғирлашаётган гуманитар инқироз авж олган пайтга тўғри келди ва АҚШ президентининг Исроил Бош вазири Бенъямин Нетаняхудан норозилигининг яна бир белгиси бўлди.

«Биз кўпроқ қилишимиз керак, Қўшма Штатлар ҳам кўпроқ қилади ва яқин кунларда биз Иордания ва бошқа мамлакатлардаги дўстларимизга ҳаво орқали юкларни ташишни таъминлаш учун қўшиламиз», деди Байден ва Қўшма Штатлар ҳам “катта ҳажмдаги инсонпарварлик ёрдамини етказиб бериш учун денгиз йўлаги” очилиши тўғрисида имкониятни ўрганаётганини қўшимча қилди.

Бу ҳаракат Байден маъмуриятининг Исроилнинг Ғазо секторидаги уруши тинч аҳолига қимматга тушиши ва қамалдаги анклав курашига ёрдам етказилиши туфайли ҳаётга хавф туғдираётганидан ташвишланаётганини акс эттиради, чунки ёрдам энг муҳтож одамларга етиб бормайди. АҚШнинг ҳаво орқали юкларни ташлашни бошлаш ҳақидаги қарори Ғазо шимолидаги тинч аҳолига ёрдам етказиш пайтида тартибсиз уринишда 100 дан ортиқ фаластинлик ҳалок бўлганидан бир кун ўтиб қабул қилинди.

Фаластин расмийларининг айтишича, Исроил аскарлари озиқ-овқат олишга шошилаётган одамларга қарата ўт очган. Исроилнинг маълум қилишича, ёрдам юкли машиналарига етиб боришга шошилган бир неча киши ҳалок бўлган. «Биз Исроилдан кўпроқ юк машиналари ва кўпроқ маршрутларни тақдим этишини талаб қиламиз, шунда кўпроқ одамлар керакли ёрдамга эга бўладилар», деди Байден. «Буни ҳеч қандай оқлаб бўлмайди, чунки ҳақиқат шуки, ҳозир Ғазога келаётган ёрдам етарли даражада эмас.»

Байден АҚШнинг ўз армиясини жиловлаш ва Ғазо секторидаги тинч аҳолига кўпроқ ёрдам бериш ҳақидаги чақириқларига қаршилик кўрсатган Нетаняхудан тобора ҳафсаласи пир бўлмоқда. Президент жума куни Вашингтон Исроил қамоқхоналаридаги фаластинликлар эвазига гаровга олинганларни озод қилиш ва гуманитар ёрдамни оширишни ўз ичига олган олти ҳафталик ўқ узишни тохтатишга интилишда давом этишини айтди. «Умид қиламанки, биз буни тез орада биламиз», деди Байден.

АҚШ Миллий хавфсизлик кенгаши вакили Жон Кирбининг айтишича, Пентагон яқин кунларда бошланадиган ҳаво орқали юкларни ташлаш бўйича режаларни якунламоқда. Иордания, Бирлашган Араб Амирликлари ва Миср ҳам Ғазога ёрдам юборди. «Бу инсонпарварлик ёрдами оқимини кўпайтириш бўйича кенгроқ ва узоқ муддатли саъй-ҳаракатларнинг бир қисми бўлади», деди Кирби. «Бу қуруқликдаги юк олиб борилишининг ўрнига эмас, балки унга қўшимча тўлдирувчи бўлади.»

БМТ Ғазонинг 2 миллиондан ортиқ аҳолисининг чорак қисми очарчилик ёқасида экани ҳақида огоҳлантирди. Ғазо секторига, айниқса шимолга ёрдам етказиб бериш қонунсизлик ва талончилик кучайиши фонида секинлашди ва тартибсизликка айланди. Ёрдам юк машиналари Миср орқали ва Исроил чегара пункти орқали Ғазо секторига кириб келмоқда, бироқ Исроил қўшинлари айрим ёрдам колонналарига қарата ўт очган ва юкга ҳаво ҳужуми уюштирилганидан кейин Фаластин полицияси юкларни қўриқлашдан бош тортмоқда.

Фаластин соғлиқни сақлаш идоралари маълумотларига кўра, Исроил ҳарбий ҳужуми 30 000 дан ортиқ фаластинликни ўлдирган ва ёрдам етказиб бериш учун деярли имконсиз шароитларни яратган. Байден шундай деди: «Бегуноҳ одамлар даҳшатли урушда қолиб, оилаларини боқа олмадилар ва улар ёрдам олишга ҳаракат қилганларида қандай муносабат билдирилганини кўрдингиз».