Немрут тоғидаги монументал ҳайкаллар ўртасида қуёш чиқиши
Немрут тоғининг чўққиси кенг текисликлари ва Фурот дарёсининг панорамали манзараси билан Туркиянинг қуёш чиқиши ва ботишини томоша қилишингиз мумкин бўлган энг гўзал жойларидан биридир. Денгиз сатҳидан 2150 метр баландликда жойлашган бу муҳташам тоғнинг янада ажиб жиҳати Коммагения қироллигининг ёдгорликлари яъни икки минг йил давомида турган оҳактош блоклардан ясалган улкан ҳайкаллардир. Рим империясига қарши муваффақиятли курашиб, ўлмасликка интилган қирол Антиох I Теос (милоддан аввалги 69-36) томонидан ўрнатилган бу ҳайкаллар қадимдан афсоналар учун илҳом манбаи бўлиб келган. Ҳозирда саргузашт ишқибозлари учун энг машҳур йўналишлардан бири бўлган Адияманнинг сирли чўққиси Немрут ҳар доим ташриф буюрувчиларни ўзига ром этиб келмоқда.
Қадимги дунёнинг сеҳрли мероси
1987 йилда ЮНEСКОнинг Жаҳон мероси рўйхатига киритилган Немрут тоғи дунёдаги энг мафтункор чўққилардан биридир. Немрут тоғи Туркиянинг жануби-шарқий Анадолу вилояти Адияманнинг Каҳта туманида жойлашган бўлиб, қадимдан цивилизация ва маданиятларга ватан бўлган сўнган вулқондир. Денгиз сатҳидан 2150 метр баландликда жойлашган Немрут, Малатя ва Адияманнинг ажойиб манзараларини тақдим этади. Немрутга саёҳат ўзининг сеҳрига эга ва чўққига чиққанингиздан сўнг, ҳайратланарли манзара пайдо бўлади. Саккиз метрдан 10 метргача бўлган улкан ҳайкаллар оҳактош блоклардан ясалган бўлиб, баъзиларининг оғирлиги тўққиз тоннагача. Антиох ўзи учун тахминан икки минг йиллик тарихга эга бўлган бу улкан тошлардан иборат тумор ва бу туморни ўраб турган мақбара қурдирган. Кўлами ва дизайн мураккаблиги бўйича тенгсиз қадимий дунё лойиҳаси сифатида донг таратган бу тош ёдгорликлар Антиохнинг худоларга ва унинг аждодларига, жумладан, форс отаси ва эллин онасига миннатдорчилик билдирган ўлпонини ифодалайди.
Немрут тоғининг чўққисига чиқиш йўлида ташриф буюрувчиларни шарқий, шимолий ва ғарбий айвонлар деб аталадиган майдонларда уч гуруҳга бўлинган ҳайкаллар кутиб олади. Шимолдаги тумор тўлиқ қуриб битказилмаган бўлса-да, шарқ ва ғарбдаги айвонлар сақланиб қолган. Шарқий терастада худолар галереяси, аждодлар галереяси ва қурбонгоҳ жойлашган. Шу билан бирга, ҳайкалларнинг марказий гуруҳи унинг аждодларининг бирлашмаси бўлган янги ташкил этилган диний тангриларни ифодаловчи бешта худодан иборат. Арслон ва бургут бу фигураларнинг икки томонида туриб, уларни ҳимоя қилади. Ҳайвонлар шоҳи шер ердаги кучни, худоларнинг хабарчиси бургут эса самовий кучни ифодалайди. Ғарбий терастадаги ҳайкаллар худди шундай тарзда жойлаштирилган. Шарқий айвондаги тахтлар мустаҳкамроқ бўлса, ғарбий айвондаги ҳайкалларнинг бошлари яхши сақланган. Бу айвонда, шунингдек, Коммаген қироли Антиох I ҳайкали, турли худоларнинг, жумладан Зевснинг ҳайкали, Форс шоҳларининг релефли стелалари ҳам бор. Ёзувларда Антиох қабри шу ерда эканлиги айтилса-да, подшоҳнинг қабри ҳалигача топилмаган. Немрут тоғининг ғарбий айвонида Коммагения қироллигидаги Македония қиролларига оид релефли стелалар, шунингдек, дунёдаги энг қадимги мунажжимлар тақвими эканлигига ишонилган шер буржининг релефи жойлашган.
Ажойиб тажриба: қуёш чиқиши ва ботиши
Ушбу чўққи сайёрадаги энг гўзал жойлардан бири ва ҳаяжонли қуёш чиқиши ва ботишини томоша қилиш учун ягона жой. Ҳар йили, куннинг энг гўзал соатларида ўн минглаб меҳмонлар чексиз уфқ чизиғида олтин, қип-қизил ва жозибали рангларнинг қоришишини кузатиш учун чўққига чиқишади. Эсда тутингки, мавсум қандай бўлишидан қатъи назар, Немрут тоғининг чўққиси кўпинча қуёш чиқиши ва ботиши пайтида совуқ бўлади, шунинг учун иссиқ кийим кийиш тавсия этилади.
Адияманданнинг тарихий манзиллари
Немрут тоғини зиёрат қилиш ҳаётдаги энг ноёб тажрибалардан бири бўлса-да, Адияманнинг бошқа гўзалликлари ҳам бор. Минтақанинг ноёб табиий ва маданий мероси сайёҳлик учун ажойиб масканларни таклиф этади. Минтақанинг тарихий жойлари Каракуш Тумулус, Cендере кўприги ва Арсемея қадимий шаҳри. Бошқа муҳим нуқталар – Фурот дарёсининг ғарбий қирғоғидаги Гергер қалъаси ва Адияман шаҳар марказининг шимолидаги Коммагения қироллигининг бешта йирик шаҳарларидан бири бўлган Қадимги Перре шаҳри. Адияман ўзига хос ошхона маданияти туфайли Туркиянинг энг кўп танланадиган гастрономия йўналишларидан биридир.
Шарҳлар