Венесуэла барча музликларини йўқотган дунёдаги биринчи мамлакатга айланди

Фото: Jose Manuel Romero / AP

2020 йилги тадқиқот шуни кўрсатдики, Венесуэладаги музликлар 1952 йилдан 2019 йилгача 98 фоизга қисқарган. 2011 йилга келиб, Венесуэладаги олтита музликнинг бештаси бутунлай йўқ бўлиб кетган. Уларнинг барчаси денгиз сатҳидан тахминан 5 минг метр баландликда жойлашган Сьерра-Невада де Мерида тизмасида жойлашган эди.

2024 йилда Сьерра-Невада де Мериданинг охирги музлиги, Гумбольдт музлиги сифатида ҳам танилган Ла Корона эриб кетди. Унинг майдони 4,5 км² дан атиги 0,02 км² га камайди. Шу билан бирга, музликнинг минимал ҳажми 0,1 км² бўлиши керак – энди Ла Корона муз майдонлари тоифасига ўтказилди.

Ла Корона яна ўн йил туради, деб тахмин қилинган эди, аммо прогнозлар амалга ошмади. Мамлакатдаги сиёсий нотинчликлар туфайли олимлар бир неча йил давомида музлик ҳолатини кузата олмади.

“Гумбольдт музлиги тўпланиш зонасига эга эмас ва ҳозирда фақат сиртини йўқотмоқда”, дейди Андларда иқлим ўзгаришига мослашиш дастурининг экологи Луис Даниэл Лламби. Унинг сўзларига кўра, Венесуэладаги вазият аввалига Колумбия ва Эквадорда, кейин Перу ва Боливияда такрорланади – глобал исиш туфайли музликларнинг Анд тоғларидан чекинишини назорат қилиб бўлмайди.

“Ла Коронанинг йўқотилиши музнинг ўзидан кўра кўпроқ нарсани йўқотишни англатади. Бу музликлар тақдим этадиган кўплаб экотизим хизматларининг йўқолишини англатади, ноёб микробларнинг яшаш жойларидан тортиб, то маданий қадриятларгача. Венесуэла ўзининг барча музликларини йўқотгани, иқлим ўзгариши давом этар экан, глобал криосферада бизни кутаётган ўзгаришларнинг рамзидир”, – дея хулоса қилади Дарем университети (Буюк Британия) доценти Кэролин Клейсон.

Халқаро Криосфера Иқлими Ташаббуси (ICCI) ва Халқаро тоғларни комплекс ривожлантириш маркази мутахассисларининг башорат қилишларича, 2100 йилга келиб дунё музликларининг 20% ​​дан 80% гача йўқолиши мумкин. Бу инсоният ва экотизим учун жиддий оқибатларга олиб келади.

Аввалроқ БМТ вакиллари денгиз сатҳининг кўтарилиш суръати 1993 йилдан буён икки баравар ошгани ҳақида хабар берган эди. Ушбу сакраш Гренландия ва Антарктидадаги энг йирик музликларнинг эриши билан боғлиқ. БМТ маълумотларига кўра, қирғоқбўйи ҳудудларида яшовчи 900 миллион одам денгиз сатҳининг кўтарилишидан зарар кўради;

 

If you have found a spelling error, please, notify us by selecting that text and pressing Ctrl+Enter.