Санъат, маданият ва ноёблик: Тошкентдаги хенд-мейд бозорлари дунёси

Хенд-мейд санъатининг ранг-баранглиги туфайли, Тошкентдаги бозорлар ноёб сувенирлар ва оригинал совғалар излаш учун ажойиб жой бўлиб қолди. Бу фақат савдо объектлари эмас, балки маданият майдонлари ҳам бўлиб, бу ерда сиз ўзбек ҳунармандчилигининг бой тарихи, замонавий услубда қайта ишланган ёки замонавий ноформал ёшлар учун қизиқарли аниме маданияти буюмлари ёки безакларни сотиб олишингиз мумкин. Бу бозорлар санъатни қадрлашни ва Ўзбекистон қўл меҳнат усталарни қўллаб-қувватлашни истовчи одамлар учун идеал жойдир.

Anhor.uz  нашри Yangiamarket ғоявий муаллифи Владимир Сединкин ва Тошкентдаги Compass Mall савдо марказидаги ArtWeekend бозорининг ташкилотчиси Александра Лебедева билан суҳбатлашди.

YangiaMarket:  хенд-мейд рақслар билан

Фото: @promised_dreams

Yangiamarket ташкилотчиларининг мақсади Тошкентда санъат, ҳунармандчилик ва тадбиркорликни бирлаштирадиган маданий ва ижодий макон яратиш эди. Мақсад маҳаллий истеъдодли ҳунармандларни қўллаб-қувватлаш ва уларнинг салоҳиятини рўёбга чиқариш учун майдон тақдим этиш эди.

Жамоа стратегияси маҳаллий қўл меҳнат бозорини қўллаб-қувватлаш, инновация ва маҳсулот сифатини рағбатлантиришга асосланган. Улар ҳар бир ташриф буюрувчи учун қизиқарли нарсалар топиши учун товарлар хилма-хиллигини таъминлашга ҳам ҳаракат қиладилар.

“Иштирокчиларни уларнинг маҳсулотларининг сифати, ноёблиги, ижодий ёндашуви ва тадбирнинг концепциясига мослиги асосида танлаймиз. Бироқ энг муҳими меҳмонларимизнинг уларнинг маҳсулотларига бўлган талабини ҳисобга олишдир. Баъзан иштирокчилар биз истаган нарсани сотмайдилар, лекин меҳмонлар шуни кутиб турган эканлиги маълум бўлади. Аудиториямиз жуда кенг, шунинг учун ҳаммага ёқиш ва меҳмонлар талаби билан хоҳишларимиз орасида моҳирлик билан маневр қилишимиз керак”, – дейди Владимир Сединкин.

Бозорда мода кийимлари, аксессуарлар, ҳунармандчилик буюмлари, безаклар, интерьер буюмлари каби турли тоифалар қатнашади. Ҳар сафар янги иштирокчилар ва янги маҳсулотлар пайдо бўлмоқда. Бутунлай ҳайратланарлиси, дунёда тенги йўқ маҳсулотлар борлиги айниқса қувонтиради.

Кўпгина иштирокчилар ва концепциялар айнан YangiaMarket  бозорида бошланган ва кейин муваффақиятли ривожланмоқда. Хизматлар ҳақида гап кетса, улар биринчилардан бўлиб, сермазмун мусиқа дастурини яратдилар ва энди бу бошқа лойиҳалар амалиётига ҳам кирган нормал ҳолга айланиб қолди.

Ташкилотчилар бозор учун жойни танлашда, меҳмонлар учун қулайлик ва носозликни таъминлаш, керакли муҳитни яратиш имкониятларини қўшиб танлайдилар. Ижарага олиш масаласи танланган жойга қараб ҳал этилади. Жойлар оддий ва кўпчиликка тушунарли бўлиши мумкин – масалан, ўзбекистонликлар учун севимли ҳисобланган парклар,. Концепцияга мос келадиган аммо кутилмаган жойлар бўлиши мумкин – савдо марказларининг автотураргоҳлари, бу ерда ташкилотчилар дэнс-баттллар, рэп концертлари билан ёшлар учун pop-up форматини амалга оширдилар. Ёки бир вақтнинг ўзида оригинал ва кутилмаган, аммо жуда қулай ва шинам жойлар. Мазкур жойда икки йил давомида болалар шу жойда янги йил олдидан бозор ўтказишмоқда.

Фото: @promised_dreams

“Биз шундай бозорлар маҳаллий усталарнинг ўсиши ва машҳур бўлиши учун платформалар яратиб,  маҳаллий қўл меҳнат бизнесини ривожлантиришга сезиларли даражада кўмаклашаётганига ишонамиз”, – дейди Владимир Сединкин.

Бозорча майдонида кўплаб мусиқачилар ва ди-жейлар биринчи марта чиқиш қилишган эди, кейинроқ улар маҳаллий жамоатчилик орасида машҳурликка эришди. Бозор учун мусиқачиларни қидириш мураккаб жараён бўлиб, бунда ташкилотчиларига дўстлари – санъаткорлар, мусиқа арбоблари ва бошқалар ёрдам берадилар. 

“Мусиқа таъсирчан бўлиши керак – бу тебранишлар, улар бўлмаса кайфият мутлақо бошқача бўларди!” – дейди Владимир Сединкин.

Унинг сўзларига кўра, баҳолари муҳим ва холис бўлган асосий ҳакам – бу меҳмонлар ва бозор иштирокчилари. Ажойиб иштирокчилар ва меҳмонлар бор экан- улар муваффақиятли ва самаралидирлар.

“Уни талаб қиладиган одамлар бор экан – биз ривожланишдан хурсандмиз ва улар учун ҳаракат қиламиз”, – дейди Владимир Сединкин. 

ArtWeekend: хенд-мейд буюмлари учун савдо марказига саёҳат

Александра Лебедеванинг сўзларига кўра, ғоя ҳунармандлар учун қулай майдон яратиш эди. Александра ўзи ҳунарманд сифатида бошлаган, гўдаклар учун матодан ўйинчоқлар ва буюмларни ишлаб чиқарган, шунинг учун иштирок этиш имкониятини яратиш муҳим эди.

“Савдо маркази барча параметрлар: ҳудуд, жойлашув, транспорт қулайлиги, атмосфера учун идеал мос келарди. Мен шу майдонда бозорлар ўтказиш имкониятини берганликлари учун раҳбариятдан жуда миннатдорман. Икки йилдан буён ижодий ҳамжамиятимиз ўсиб бормоқда ва доимий мижозлар сонини кўпайтирмоқда”, – дейди қиз.

Бозордаги иштирокчиларини танлашнинг асосий мезонлари – уларнинг ўз қўллари билан яратган қўл меҳнати маҳсулотларининг мавжудлигидир. Ўртача ҳисобда бозорда 35-40 та ҳунарманд иштирок этади. Бозорлар ҳар шанба ва якшанба кунлари ўтказилади.

Фото: afisha.uz

“Баъзан харидорлар ва иштирокчилар хоҳиши билан байрам кунларида ҳам бозор ўтказамиз. Кўпинча биз фақат бошловчиларга ва ўз маҳсулотлари билан иш бошлашга ҳали журъат қилмаган ишонмаган ҳунармандларга ўз маҳсулотларини бизнинг бозорда бошлаб кейин кенгайтиришларига ёрдам берамиз”, – дейди Александра.

ArtWeekend бозорининг асосий роли – ноёб муҳит яратиш, эксклюзив маҳсулотларни сотиб олишдир. ArtWeekend бозорининг маркетинг ва рекламаси асосан ижтимоий тармоқлар орқали амалга оширилади.

Бозор самарадорлигининг асосий индикаторлари иштирокчилар фикрларидир. Ҳар бир киши нимани ва қандай яхшилаш мумкинлиги ҳақида ўз фикрларини билан баҳамлашиши мумкин.

Александра шу билан бирга Тошкентдаги бошқа бозорларни ҳам кузатиб боради, чунки бу фортрмат ҳунармандлар учун бошланиш ва биринчи мижозларни топиш формати эканлигини тушунади. Шундай тадбирларда ҳунармандлар биринчи савдолардан ва буюртмалардан завқ оладилар.

“Агар бизнинг бозорда ҳунарманд ўз имкониятларининг чегарасига етган бўлса, ёки ҳунарманд бошқа майдонларда қизиқарли бўладиган ноанъанавий услубда ишласа, мен уни уларнинг форматига қараб бошқа бозорларга йўналтирамиз. Масалан, мен “Илиқлик” деб номланган бозорни жуда яхши кўраман, чунки у ерда кўп дўстларим иштирок этади ва имконият бўлганда, уларни қўллаб-қувватлаш учун мен бу бозорга ташриф буюраман ”, – дейди Александра.

Дарья Пензова